![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Pierre-Joseph_Proudhon.jpg/640px-Pierre-Joseph_Proudhon.jpg&w=640&q=50)
Pierre-Joseph Proudhon
francuski polityk i filozof, jeden z ojców anarchizmu / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Pierre-Joseph Proudhon?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Pierre-Joseph Proudhon (ur. 15 stycznia 1809 w Besançon, zm. 19 stycznia 1865 w Passy) – francuski polityk, ekonomista, socjolog i dziennikarz. Uważany za ojca anarchizmu[1], jako pierwszy proponowany przez siebie system nazwał anarchią, a siebie samego anarchistą (Je suis anarchiste).
![]() | |||
Data i miejsce urodzenia | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 stycznia 1865 | ||
![]() | |||
| |||
|
Stworzył podwaliny pod anarchistyczny indywidualizm, gwałtownie atakował państwo, Kościół oraz system kapitalistyczny. Postulował zmiany społeczne za pomocą reform, nie poprzez rewolucję. Miałyby one stopniowo prowadzić do społeczeństwa bezklasowego i bezpaństwowego. Proudhon zwalczał kapitalistycznie rozumianą własność, którą utożsamiał z kradzieżą, co wyraził w eseju Co to jest własność? (Qu’est-ce que la propriété?) – „Własność to kradzież”; jego zdaniem własność legitymizowała tylko praca. W książce Wyznania rewolucjonisty (Les confessions d’un révolutionnaire), ogłasza, między innymi: „Anarchia to porządek”.
Proudhon podjął próbę stworzenia banku o zerowym oprocentowaniu. Zbudował podstawy systemu pomocy wzajemnej, którego zasady są do dziś stosowane w zakładach ubezpieczeń wzajemnych.
Na jego esej Filozofia nędzy Karol Marks odpowiedział słynnym: Nędza filozofii.