Pazurogon księżycowy

Pazurogon księżycowy
	Onychogalea lunata
	(Gould, 1840)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Rodzina	kangurowate
Podrodzina	kangury
Rodzaj	pazurogon
Gatunek	pazurogon księżycowy
Synonimy
	Macropus lunata Gould, 1840;
	Macropus lunata Gould, 1840;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; wymarły
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pazurogon księżycowy^[3] (Onychogalea lunata) – wymarły gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1840 roku angielski przyrodnik John Gould nadając mu nazwę Macropus lunata^[1]. Miejsce typowe to zachodnie wybrzeże Australii^[1]^[4]^[5]. Holotyp to skóra i uszkodzona czaszka bez żuchwy samca (sygnatura BMNH 41.1131) z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Londynie^[6]^[7].

Nie wyróżniano podgatunków^[8].

Etymologia

Onychogalea: gr. ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur”; γαλεή galeē lub γαλή galē „łasica”^[9].
lunata: łac. lunatus „w kształcie półksiężyca, sierpowaty, półksiężycowy”, od luna „księżyc”^[10].

Pazurogon księżycowy występował w czasach współczesnych w dużej części śródlądowej południowej Australii rozciągając swój zasięg na zachodnie wybrzeże, w tym daleko na zachód na Wiktorię i Nową Południową Walię, większość Australii Południowej, południowego Terytorium Północnego i południową część Australii Zachodniej^[8].

Długość ciała (bez ogona) 37–51 cm, długość ogona 15–33,2 cm; masa ciała około 3,5 kg^[11].

Gatunek ten można z dużym prawdopodobieństwem uznać za gatunek wymarły (tak klasyfikuje go IUCN^[2]). Według ustnych opowieści Aborygenów sugerują, że prawdopodobnie dotrwał do lat 50. XX wieku. Pewne wątpliwe dowody wskazują, że pazurogony sierpowate mogły żyć jeszcze na początku lat 60.^[2] Nie jest zupełnie jasne, dlaczego ten gatunek wyginął, gdyż wcześniej zamieszkiwał dosyć znaczny obszar pomiędzy Darling Range na południowym zachodzie a Alice Springs w środkowej Australii. Przypuszcza się, że wpłynęło na to wiele czynników. Należą do nich przede wszystkim przywleczone przez osadników koty i lisy, zmiana naturalnych środowisk życia tego gatunku w pola uprawne i pastwiska, a także bezpośrednie prześladowania ze strony farmerów i polowania dla mięsa.

[1]
J. Gould. [Bez tytułu]. „The Athenaeum”. 670, s. 685, 1840. (ang.).
[2]
A.A. Burbidge & J.A.A.B.& J. Woinarski A.A. Burbidge & J.A.A.B.& J., Onychogalea lunata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-20] (ang.).
[3]
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 17. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
[4]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Onychogalea lunata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-20].
[5]
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Onychogalea lunata (Gould, 1840). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-13]. (ang.).
[6]
D. Julien-Laferrière. Catalogue des types de marsupiaux (Marsupialia) du Muséum National d’Histoire Naturelle, Paris. „Mammalia”. 58 (1), s. 28, 1994. DOI: 10.1515/mamm.1994.58.1.1. (fr.).
[7]
Species Onychogalea lunata (Gould, 1841) (extinct). [w:] Australian Faunal Directory [on-line]. Australian Biological Resources Study. [dostęp 2023-08-13]. (ang.).
[8]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 100. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
[9]
T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 476, seria: North American Fauna. (ang.).
[10]
lunata, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-13] (ang.).
[11]
K. Helgen & E. Veatch: Extinct Marsupials and Monotremes. W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 30. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[gou-1] [1]
J. Gould. [Bez tytułu]. „The Athenaeum”. 670, s. 685, 1840. (ang.).

[iucn-2] [2]
A.A. Burbidge & J.A.A.B.& J. Woinarski A.A. Burbidge & J.A.A.B.& J., Onychogalea lunata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-20] (ang.).

[Cichocki&inni-3] [3]
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 17. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-4] [4]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Onychogalea lunata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-20].

[mdd-5] [5]
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Onychogalea lunata (Gould, 1840). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-13]. (ang.).

[laf-6] [6]
D. Julien-Laferrière. Catalogue des types de marsupiaux (Marsupialia) du Muséum National d’Histoire Naturelle, Paris. „Mammalia”. 58 (1), s. 28, 1994. DOI: 10.1515/mamm.1994.58.1.1. (fr.).

[afd-7] [7]
Species Onychogalea lunata (Gould, 1841) (extinct). [w:] Australian Faunal Directory [on-line]. Australian Biological Resources Study. [dostęp 2023-08-13]. (ang.).

[Burgin&inni-8] [8]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 100. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-9] [9]
T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 476, seria: North American Fauna. (ang.).

[Jobling-10] [10]
lunata, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-13] (ang.).

[Helgen&Veatch-11] [11]
K. Helgen & E. Veatch: Extinct Marsupials and Monotremes. W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 30. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Pazurogon księżycowy

Etymologia

Wikiwand in your browser!

Etymologia

Wikiwand in your browser!

Taksonomia

Zasięg występowania

Morfologia

Status

Przypisy