Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ogólnopolski Związek Zawodowy „Inicjatywa Pracownicza” (OZZ IP) – polski związek zawodowy działający na terenie całego kraju. Prawnie zarejestrowany 23 sierpnia 2004, faktycznie działa od 2002.
 Logo OZZ „Inicjatywa Pracownicza” | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
2002[1] |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Zasięg |
Polska |
| Nr KRS | |
| Data rejestracji | |
| Strona internetowa | |
W swojej deklaracji ideowej określa siebie jako „oddolny, samorządny związek zawodowy” i odwołuje się do zasad samorządności, spółdzielczości, federalizmu i demokracji bezpośredniej[2].
Jeszcze przed oficjalną rejestracją związku zawodowego działacze Inicjatywy Pracowniczej zaangażowani byli w szereg akcji protestacyjnych przeciwko likwidacji miejsc pracy oraz uelastycznianiu prawa pracy[3][4]. W 2002 związek między innymi wziął udział w akcjach protestacyjnych przeciwko grupowym zwolnieniom w poznańskich zakładach H. Cegielski[5], gdzie w 2004 zorganizowano komisję zakładową związku, a jednym z jej założycieli był były członek Solidarności oraz Solidarności 80 – Marcel Szary[6]. Jednym z pierwszych działań Inicjatywy Pracowniczej było wezwanie zarządu do rozmów płacowych. W świetlicy zakładowej stawiło się ok. 200 osób, przedstawiciele zarządu jednak nie przybyli. Zdenerwowani robotnicy zorganizowali „płytę” – wiec załogi, a następnie przeszli ulicami pod budynek zarządu. Podobnych akcji w ciągu dwóch lat związek przeprowadził kilkanaście, trwały od 20 minut do 3 godzin. Drugą, niezwykle spektakularną inicjatywą związku, który oficjalnie zrzeszał 12 pracowników (nieoficjalnie ponad 800), było wezwanie do manifestacyjnego brania urlopu na żądanie. 16 kwietnia 2007 90% pracowników zakładów H. Cegielski nie stawiło się do pracy, przybyli za to pod siedzibę zarządu, żądając podwyżek[7].
Inicjatywa Pracownicza uczestniczyła w protestach organizowanych przez Ogólnopolski Komitet Protestacyjny[8] oraz współorganizował obchody rocznicy Poznańskiego Czerwca wraz z Solidarnością 80 i OPZZ „Konfederacja Pracy”[9].
W 2003 Inicjatywa Pracownicza była organizatorem pierwszej Ogólnopolskiej Konferencji Pracowniczej[10], która dała początek serii spotkań działaczy pracowniczych w następnych latach[11][12][13][14][15].
W kolejnych latach związek angażował się w wiele akcji protestacyjnych w całym kraju, m.in. na Poczcie Polskiej[16][17], w marketach Auchan[18] i Kaufland[19], w zakładach H. Cegielski – Poznań[20][21][22] oraz w służbie zdrowia[23][24][25][26].
W styczniu 2006 związek przystąpił do Komitetu Pomocy i Obrony Represjonowanych Pracowników, który miał na celu przeciwdziałać stosowaniu represji wobec związkowców. Inicjatywa Pracownicza, razem z WZZ „Sierpień'80” i Związkiem Zawodowym Metalowców stanowiła trzon organizacji. Natomiast Inicjatorami Komitetu byli Krzysztof Łabądź, przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego „Sierpień'80” w kopalni „Budryk”, Dariusz Skrzypczak, szef zakładowej organizacji NSZZ „Solidarność” w poznańskiej Goplanie oraz Sławomir Kaczmarek z Ogólnopolskiego Związku Zawodowego „Inicjatywa Pracownicza” w Uniontex w Łodzi[27].
W czerwcu 2012 Inicjatywa Pracownicza była jednym z organizatorów kampanii pod hasłem „Chleba zamiast igrzysk” przeciwko organizacji w Polsce Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej[28][29].
W maju 2015 związek włączył się w kampanię „Chcemy więcej zarabiać!”, zainicjowaną przez Wolny Związek Zawodowy Sierpień 80. Jej organizatorzy domagali się podniesienia płacy minimalnej do 2800 zł brutto i stawki godzinowej nie mniejszej niż 15 zł. IP wsparła kampanię przeprowadzając akcje informacyjne na temat postawionego postulatu. Odbyły się one w kilku miastach m.in. Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, Zielonej Górze, Lublinie, Bydgoszczy, na Śląsku. W tym samym roku związek przystąpił również do koalicji przeciwko umowom TTIP i CETA. Włączył się w przygotowanie materiałów informacyjnych i ich dystrybucję, samodzielną organizację szeregu pikiet, a także uczestniczenie w demonstracjach innych organizacji (m.in. demonstracja przeciw CETA w Warszawie)[30][31].
W lutym 2016 związek rozpoczął akcje informacyjną „Dość śmieciowym kontraktom. Żądamy naszych etatów i praw!”. Jej celem było nagłośnienie procesu o ustanowienie stosunku pracy członkini Inicjatywy Pracowniczej w szpitalu w Gorzowie Wielkopolskim, sytuacji pielęgniarek zatrudnianych na umowach cywilnoprawnych, a także wezwanie do wspólnego organizowania się na rzecz bardziej stabilnych warunków pracy. w Toruniu, Gorzowie Wielkopolskim, Ostrowie, Poznaniu, Wrocławiu, Warszawie i wielu innych miejscowościach rozdawano ulotki oraz informowano o skutkach przymusowego samozatrudnienia i możliwościach oporu[31].
Po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 Inicjatywa Pracownicza zaangażowała się w niesienie pomocy humanitarnej do Ukrainy, jak i również rozpowszechnianie wiedzy na temat polskiego prawa pracy pośród mniejszości białoruskiej oraz ukraińskiej w Polsce. Rozpoczęto również kampanię mającą na celu zwrócenie uwagi na rosnące ceny wynajmu mieszkań[32]. Inicjatywa Pracownicza wraz z innymi organizacjami (m.in. Socjalny Ruch oraz Operacja Solidarność z Ukrainy) przygotowała petycję do władz RP, w której zażądały interwencji państwa w rynek mieszkaniowy[33]. Związek również ściśle współpracuje z ukraińską organizacją socjalistyczną Ruch Społeczny[32][34][35].
Od 2020 w strukturach Inicjatywy Pracowniczej funkcjonują koła młodych. Zrzeszają one ponad 300 osób w 8 miastach (Warszawa, Poznań, Łódź, Kraków, Toruń, Wrocław, Katowice, Trójmiasto)[36]. Są one jednostkami podstawowymi związku, na równi z komisjami zakładowymi, międzyzakładowymi i środowiskowymi[37]. Koła mają na celu organizację młodych osób wokół spraw pracowniczych, lokatorskich oraz związanych ze studiami. Do akcji przeprowadzonych przez struktury młodych należą coroczne zjazdy, redakcja i kolportaż czasopisma Alarm studencki[38], wsparcie związkowców m.in. w zakładach Amazona, Kauflandu i MZK Bydgoszcz, protest Spanie w BUW-ie[39] w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie oraz okupacja Domu Studenckiego Jowita w Poznaniu. 17 maja 2024 koła młodych podjęły strajk okupacyjny w Domu Studenckim Kamionka należącego do Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, żądając m.in. zaniechania planów jego sprzedaży oraz przywrócenia budynków do funkcji akademika[40][41]. Władze podjęły nieudaną próbę siłowego zakończenia sporu poprzez wezwanie Policji na teren uczelni[42].
W 2012 przedstawiciele związku z Kostrzyna wzięli udział w blokadzie marszu neonazistów we Frankfurcie nad Odrą[43][44].
1 marca 2016 razem z pracownikami z różnych zakładów, sektorów i krajów, studentami, bezrobotnymi oraz migrantami Inicjatywa Pracownicza wzięła udział w szeregu skoordynowanych działań przeciwko prekaryzacji i zaostrzaniu prawa do swobodnego przemieszczania się. Protesty odbyły się w wielu miastach we Włoszech, Niemczech, Anglii, Szkocji, Szwecji, Słowenii, Francji i Austrii. w Polsce zorganizowano pikiety pod agencjami pracy tymczasowej nawiązując do sytuacji pracowników tymczasowych, na przemian zatrudnianych i zwalnianych, w firmie Amazon. Odbyły się one pod hasłem „Tymczasowy nie oznacza pokorny”. Był to jeden z wielu protestów Inicjatywy Pracowniczej odnoszących się do pracy tymczasowej[31].
W lutym 2017 Inicjatywa Pracownicza przeprowadziła w Poznaniu i Warszawie akcje wzywające do solidarności ze strajkującymi pracownikami w Niemczech. Wydarzenie motywowane było działaniami sieci Starbucks, która oferowała polskim pracującym wyjazd do Niemiec na okres od 1 do 4 dni i pracę za niemiecką stawkę minimalną. Celem oferty było zastąpienie tamtejszych pracownic i pracowników w przypadku planowanego strajku. Ostatecznie operator sieci kawiarni Starbucks wycofał się z realizacji powyższej oferty[31].
W marcu 2020 Inicjatywa Pracownicza dołączyła do międzynarodowej organizacji Amazon Workers International, która jest koalicją pracowników i pracownic magazynów Amazon z różnych organizacji zakładowych i różnych krajów, w tym z Niemiec, Polski, Hiszpanii, Francji, Słowacji i Stanów Zjednoczonych[45][46]. W tzw. „Czarny piątek”, 27 listopada 2020, pracownicy Amazon, związki zawodowe, w tym Inicjatywa Pracownicza w ramach koalicji Amazon Workers International oraz obywatele z całego świata, wspierani przez szeroką koalicję sojuszników, m.in. Uniglobal, ITUC, IndustriALL, Oxfam, Greenpeace, Progressive International, Amnesty International, rozpoczęli kampanię #MakeAmazonPay[47].
OZZ jest jednym ze współzałożycieli powstałej w 2018 Międzynarodowej Konfederacji Pracy (ICL), razem z Krajową Konfederacją Pracy (CNT), Freie Arbeiterinnen- und Arbeiter-Union (FAU), Unione Sindacale Italiana (USI), Robotnikami Przemysłowymi Świata (IWW), ESE oraz FORA[48].
Od 2018 związek zawodowy organizuje Socjalny Kongres Kobiet, którego pierwsza edycja powstała z inicjatywy pracownic poznańskich żłobków. Niedługo potem przyłączyły się do nich m.in. działaczki z Wielkopolskiego Stowarzyszenia Lokatorów. Wydarzenie miało stanowić platformę wymiany doświadczeń i budowania świadomości wspólnoty interesów pracownic różnych zawodów[49], a także być alternatywą dla Kongresu Kobiet, oskarżanego o elitaryzm oraz klasizm[50][50].
Wydarzenie odbyło się 3 marca 2018 w Poznaniu i zgromadziło działaczki z Warszawskiego i Wielkopolskiego Stowarzyszenia Lokatorów, pracownice instytucji kultury (m.in. Centrum Kultury „Zamek”, Teatru Ósmego Dnia, Uniwersytetu Artystycznego), żłobków, Amazona, Volkswagena, medyczne, usług komunalnych oraz instytucji miejskich, bibliotekarki, opiekunki, artystki z Komisji Artystów IP, aktywistki na rzecz praw reprodukcyjnych i studentki. Łącznie miało uczestniczyć w wydarzeniu około 150 osób[49].
Druga edycja SKK odbyła się jeszcze tego samego roku 13 października również w Poznaniu[51]. Brało w niej udział ponad 100 osób[49].
Trzecia edycja SKK miała miejsce 11 maja 2019 na terenie Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu[52][53].
Po przerwie w organizowaniu SKK spowodowanej m.in. pandemią Covid-19 powrócono do niego w 2023. W dniach 11–12 marca 2023 odbyła się czwarta edycja SKK, którą zorganizowano na terenie Mediateki Memo należącej do Biblioteki Miejskiej w Łodzi. Był to pierwszy raz, kiedy Kongres trwał dwa dni, a nie jeden, jak dotychczas. W wydarzeniu udział wzięło ponad 150 osób[54] z różnych organizacji, m.in.: OZZ „Inicjatywa Pracownicza”, WZZ „Sierpień 80”, Związek Nauczycielstwa Polskiego, OPZZ „Konfederacja Pracy”, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, NSZZ „Solidarność”, ZZ AgroUnia Pracownicza, Łódzkie, Wielkopolskie i Warszawskie Stowarzyszenie Lokatorów, Komitet Obrony Praw Lokatorów, Łódź dla Ludzi; obecne były również organizacje socjalne i społeczne, m.in. Protest 2119, Stowarzyszenie Bez, Rodzic w Mieście, TAK! Trójmiejska Akcja Kobieca, Fundusz Feministyczny czy Miasto Jest Nasze[55].
Po zakończeniu oficjalnej części Kongresu 12 marca, ulicami Łodzi przeszedł ponad godzinny marsz pod hasłem „O wyższe płace i niższe czynsze!”, który stanowił element dorocznej Manify. Podczas marszu został wygłoszono treść listu do prezydent miasta Hanny Zdanowskiej, w którym krytykowano politykę mieszkaniową władza miasta[56].
Inicjatywa Pracownicza wydaje ogólnopolskie pismo związkowe „Biuletyn Inicjatywa Pracownicza”, które dostępne jest w pełni za darmo w formie papierowej oraz elektronicznej[57]. Oddzielne komisje związkowe wydają również niekiedy swoje publikacje, jak miało to miejsce w przypadku „Na pierwszej linii” (Volskwagen Poznań)[58] czy „Głos Załogi Amazona” (Amazon Polska)[59]. Na stronie związku również regularnie ukazują się artykuły publicystyczne[60].
Związek zawodowy wydaje niekiedy broszury informacyjne na różne tematy (m.in. prawo[61], warunki pracy w Polsce, imigiracja) lub krótkie publikacje dotyczące historii ruchu pracowniczego w Polsce i na świecie[62].
W 2022 nakładem związku zawodowego ukazała się książka Przeciwko wyzyskowi i dewastacji. Inicjatywa Pracownicza wobec kryzysu klimatycznego i ekologicznego, która stanowi zbiór artykułów oraz esejów poświęconych tematyce pracowniczej i ochrony środowiska[63].
Głównym celem działalności Inicjatywy Pracowniczej jest obrona praw pracowniczych i obywatelskich osób zrzeszonych w związku, a także promocja spółdzielczości, samorządności i solidarności w stosunkach międzyludzkich. Organizacja w swoich działaniach odwołuje się do tradycji ruchu syndykalistycznego i anarchosyndykalistycznego[2]. Wysuwa też szereg postulatów o charakterze legislacyjnym i socjalnym[64].
W statucie organizacji wymienione zostają następujące cele jej działalności[64]:
1) Reprezentowanie i obrona praw oraz interesów pracowniczych, obywatelskich i socjalnych pracowników i innych osób zrzeszonych w Związku oraz ich rodzin.
2) Kształtowanie aktywności społecznej, etyki zawodowej oraz ochrona godności ludzi pracy.
3) Działanie na rzecz sprawiedliwych relacji społecznych i ekonomicznych w wymiarze lokalnym krajowym i międzynarodowym.
4) Zwalczanie niegospodarności i nadużyć.
5) Współdziałanie z organizacjami związkowymi, organizacjami i ruchami społecznymi w kraju i za granicą na zasadach partnerskich.
6) Działanie na rzecz poprawy poziomu życia związkowców i ich rodzin.
7) Oddziaływanie na rzecz samorządności, demokratyzmu, sprawiedliwości społecznej i solidarności w stosunkach międzyludzkich.
8) Promowanie spółdzielczości pracy oraz społecznych form własności środków produkcji.
9) Walka o poprawę warunków pracy, jej bezpieczeństwa oraz o godne wynagrodzenie wszystkich zatrudnionych.
10) Działanie na rzecz ochrony zdrowia i powszechnego, darmowego, równego do niej dostępu oraz na rzecz ochrony środowiska naturalnego człowieka.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
