Obrzędy i praktyki związane z sanktuarium Kit Mikayi
zwyczaje w Kenii wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Obrzędy i praktyki związane z sanktuarium Kit Mikayi[1] (ang. Rituals and practices associated with Kit Mikayi shrine[2]) – tradycyjne rytuały ludu Luo zamieszkującego zachodnią Kenię, odbywające się w obrębie formacji skalnej (toru) Kit Mikayi uchodzącej za miejsce święte.
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 Formacja skalna Kit Mikayi (2002) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | |
| Numer ref. | |
| Region[infobox 2] |
Afryka |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
2019 |
Położenie na mapie Kenii  | |
Położenie na mapie Afryki  | |
 0°07′03,5″S 34°32′26,3″E | |
W grudniu 2019 roku decyzją obradującego w Bogocie Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego tradycja została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony[3].
Sanktuarium Kit Mikayi stanowi skupisko skał znajdujących się w hrabstwie Kisumu, w dawnej prowincji Nyanza, położonych ok. 30 km na zachód od Kisumu, ok. 1 km na południe od drogi Kisumu–Bondo i ok. 3 km na północ od brzegu Jeziora Wiktorii[3]. Nazwa świątyni oznacza w języku luo „kamień pierwszej żony”[4], a najważniejszym jej elementem jest jaskinia, do której prowadzi niewielki wąwóz[3].
Obrzędy związane z Kit Mikayi dotyczą klanu Seme oraz innych grup plemienia Luo, którym mieszkanie w pobliżu sanktuarium ma przynosić szczęście[2][1]. Przedstawiciele tych społeczności w różnych celach przybywają do sanktuarium – m.in. w celu modlitwy, złożenia przysięgi, składowania kosztowności czy po prostu podziwiania naturalnego piękna skał[1][2]. W Kit Mikayi odprawiane są również rytuały, jak np. modły o deszcz i obfite zbiory w obliczu suszy i zagrożenia klęską głodu[1][2]. Tradycyjnie brali w nich udział zarówno mężczyźni, którzy zajmowali się rytualnym ubojem zwierząt ofiarnych, jak i kobiety o wyższym statusie społecznym, które tańczyły i śpiewały oraz gotowały potrawy obrzędowe, a także dzieci, które zdobywały praktykę i wiedzę o uroczystościach, obserwując je[1][2][3]. Ceremoniom przewodniczą najstarsi spośród społeczności mężczyźni i kobiety ubrani w długie białe suknie i zakrywające całe ciało chusty[3]. Sanktuarium odwiedzają również nowożeńcy, które wierzą, że wizyta i modlitwa w Kit Mikayi uczyni związek trwałym i szczęśliwym[3].
Do Kit Mikayi przybywają przedstawiciele różnych denominacji, wspólnot i sekt uznających je za miejsce święte. Wśród nich jest np. afrochrześcijańska sekta Legio Maria, która czci tu Matkę Boską i swojego założyciela, Melkiaha Ondetto, uważa wodę ze znajdującego się w jaskini strumienia za leczniczą (Pi Hawi – „święta woda”), a obok sanktuarium wybudowała własny kościół[3].
Świątynię poza Luo odwiedzają również przedstawiciele sąsiednich społeczności z Gem, Alego, Asembo i Sakwa oraz społeczności z Ugandy[3].
Współcześnie tradycji zagraża szereg czynników, m.in. coraz rzadsze odprawianie rytuałów (według stanu z 2015 roku ostatnie pełne obrzędy angażujące całą społeczność Seme odbyły się w 1987 roku[3]) i coraz mniejsza liczba osób praktykujących i depozytariuszy tego dziedzictwa oraz ich starzenie się[1][2]. Skutkuje to zanikiem wiedzy o obrzędach i stopniową utratą przez sanktuarium znaczenia i statusu miejsca świętego[1][2]. Postępująca globalizacja i zmiana stylu życia młodszych pokoleń oraz powstawanie innych przestrzeni kulturowych w pobliżu świątyni, a nawet na jej terenie, również są czynnikami zagrażającymi tradycyjnym obrzędom i praktykom związanym z sanktuarium Kit Mikayi[1][2][3].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
