Nüscke & Co. AG

Nüscke & Co. AG (właśc. Nüscke & Co., Schiffswerft, Kesselschmiede und Maschinenbauanstalt AG) – stocznia w Szczecinie na Grabowie (wówczas Grabow) w rejonie obecnego Kapitanatu Portu i nabrzeża Arsenał Stoczni Szczecińskiej. W czasach świetności zaliczana do ważniejszych stoczni w Prusach.

W pierwszej połowie XIX wieku rodzinna firma Nüscke została przeniesiona ze szczecińskiej Łasztowni. Pierwszy statek w stoczni Alberta Nüscke na Grabowie powstał w 1841 roku a stocznia produkowała od 10 do 12 żaglowców i 4 parowce rocznie. W 1891 zbudowano pierwszy statek o żelaznym kadłubie a stocznia rozpoczęła specjalizację w budowie parowców śrubowych, barek i holowników. W 1895 wzbogaciła się o pierwszy dok pływający przeznaczony do remontu jednostek, w 1903 – zbudowano drugi, nowocześniejszy z dźwigami o nośności 60 ton. Zatrudniała w tym czasie ok. 1000 pracowników.

W 1903 roku przekształcono prywatne, rodzinne przedsiębiorstwo w spółkę akcyjną (AG=Actiengesselschaft – spółka akcyjna) a ostatni właściciel firmy, Johann Nüscke wszedł w skład jej rady nadzorczej. Do wybuchu I wojny firma była jedną z najbardziej znanych niemieckich stoczni na rynkach Francji, Rosji, Brazylii, Danii i Szwecji. Wojna wstrzymała rozwój przedsiębiorstwa, ale już w 1921 roku zatrudnienie wynosiło 1700 osób i opracowane zostały plany dalszej ekspansji stoczni.

Wielki kryzys spowodował m.in. załamanie rynku stoczniowego. Pod koniec lat 20. XX wieku, spółka podupadła i po ogłoszeniu bankructwa w, według różnych źródeł, 1928 lub 1929 r.^[1] została wchłonięta przez nowo powstający koncern Deschimag (Deutsche Schiff- und Maschinenbau AG) z Bremy – podobnie, jak stocznia Vulcan z Drzetowa (oraz siedem innych północnoniemieckich przedsiębiorstw z tej branży). W następnym roku tereny i wyposażenie stoczni Nüsckego od Deschimagu odkupił szczeciński armator Emil R. Retzlaff i połączył z założoną przez siebie na Golęcinie w latach 1915-1917 stocznią Ostseewerft (powojenna Morska Stocznia Jachtowa im. Leonida Teligi) tworząc w ten sposób Merkur-Werft GmbH. Nowo powstała stocznia zbankrutowała w 1931 r. a jej teren na Grabowie przejęła sąsiednia Stettiner Oderwerke.

Przypisy

1. Pomorze Zachodnie w tysiącleciu: praca zbiorowa pod red. Pawła Bartnika i Kazimierza Kozłowskiego; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Szczecinie, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Urząd Miejski w Szczecinie., s.167.

Bibliografia

• Historia spółki Nüscke & Co. AG
• Kurier Szczeciński z 31 października 2002, s. 13, Ławrynowicz, Janusz "Stocznia pod zamkiem"

Linki zewnętrzne

• Roman Czejarek: Biała flota > Lista statków w służbie Der Reederei J. F. Braeunlich. [w:] Fragment książki 'Szczecin przełomu wieków XIX/XX' z serii 'Magiczne czasy magicznych miast [on-line]. Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2008-12-11. s. 26-28. [dostęp 2014-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-10)]. (pol.). (wśród innych wymieniono jednostki wyprodukowane w Nüske & Co)