Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Neoawangarda (fr.“avant-avant-garde”, druga awangarda) – kierunek w kulturze i sztuce. Fala nowatorskich dążeń, która pojawiła się w Europie na przełomie lat 50. i 60. Wiele w niej nawiązań do kulturowego buntu z początków wieku; w krytyce nawiązująca do haseł z tamtych lat, uzupełniona przedrostkiem “neo-” szczególnie mocno zarysowana świadomość kryzysu kultury. Pierwsza awangarda wierzyła w możliwość zmiany porządku świata przez sztukę; neoawangarda lat 60. wierzyła ponadto w możliwość zbudowania “jednej wielkiej rodziny człowieczej”; transawangarda lat 80. szukała nowej ekspresji; natomiast awangarda końca wieku (lat 90.) odrzuca eksperymenty formalne, nie wierzy w utopie, jest kulturową ucieczką w poszukiwanie form syntetycznych wszystkiego, co istniało – poszukuje bilansu. Artyści oraz nauka zauważają uporządkowany świat chaosu, poszukują języka przystosowanego do nieliniowego i niejednopłaszczyznowego obrazu rzeczywistości[1]. Stefan Morawski, główny promotor tego pojęcia w Polsce, wyróżnia w neoawangardzie cztery nurty:
Z kolei Frank Popper przedstawia neoawangardę w postaci trzech rozwijających się równolegle nurtów czy też dróg rozwojowych, a więc jako zjawisko dynamiczne, zmierzające różnymi drogami do podobnego celu.
Schemat Poppera wygląda następująco[3]:
Post-dada | Post-art social | Post-Bauhaus art |
Pop-art | Political art | Kinetic art |
Conceptual art | Socialist realism | Art in architecture |
Idealism in art | Spectator participation | Environmental art |
Anti-art (Hyperrealism) | Street art - Actions | Art in town planning |
Art as an expression of various human beings | Poster art - Graffiti | Civic art |
Prop art Communal - murals | Public art |
Polska neoawangarda fotograficzna - kierunek w polskiej fotografice dominujący w latach 70. Rozpoczęła ją wystawa "Fotografowie poszukujący" (1971), a zakończyła ekspozycja "Stany graniczne fotografii" (1977). Inspirując się strukturalizmem oraz językoznawstwem (Jarosław Kozłowski) i filozofią neopozytywistyczną badano strukturę medium i jego parametry techniczne (Józef Robakowski). Zakładano zracjonalizowanie procesu artystycznego. Odwoływano się do tradycji konstruktywizmu polskiego (Krzysztof Wodiczko), a zwłaszcza do Władysława Strzemińskiego (Leszek Brogowski). Opierając się na teorii konceptualizmu badano proces twórczy (Zdzisław Jurkiewicz) i granice sztuki (Zygmunt Rytka), odrywając fotografię neoawangardową od dziedzictwa reportażu i dokumentu fotograficznego. Z dzisiejszego, antropologicznego punktu widzenia jedne z najciekawszych postaw prezentuje Andrzej Różycki, który w latach 70. analizę medium połączył z realizacją programu duchowego, kontynuując swe osiągnięcia z lat 60. Podobną drogę twórczą odbył także Paweł Kwiek, a na medytacji oparł koncepcję swej sztuki Andrzej Dudek-Dürer[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.