Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Natrix – rodzaj węży z podrodziny zaskrońcowatych (Natricinae) w rodzinie połozowatych (Colubridae).
Natrix[1] | |||
Laurenti, 1768[2] | |||
Przedstawiciel rodzaju – zaskroniec zwyczajny (N. natrix) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj |
Natrix | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Natrix vulgaris Laurenti, 1768 (= Coluber natrix Linnaeus, 1758) | |||
Gatunki | |||
|
Gatunki z tego rodzaju są szeroko rozpowszechnione – zasięg ich występowania obejmuje niemal całą Europę, zachodnią Azję aż do Chin i Indii (zaskroniec rybołów) oraz północną Afrykę. W Polsce występują zaskroniec zwyczajny oraz zaskroniec rybołów[3].
Są to węże umiarkowanej wielkości – osiągają przeważnie od 75 cm do maksymalnie 2 m długości[4]. Głowa pokryta dużymi tarczkami, łuski zwykle z wyraźnym kilem. Większość przedstawicieli rodzaju Natrix dobrze i chętnie pływa. Żywią się niewielkimi wodnymi kręgowcami, takimi jak żaby, traszki i ryby.
Do rodzaju należą co najmniej trzy współczesne gatunki – zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), będący gatunkiem typowym, zaskroniec rybołów (Natrix tessellata) i zaskroniec żmijopodobny (Natrix maura). Ważność gatunku Natrix megalocephala obecnie jest powszechnie uznawany za młodszy synonim zaskrońca zwyczajnego[6]. Natrix astreptophora i Natrix helvetica – tradycyjnie uznawane za podgatunki N. natrix – bywają podnoszone do rangi odrębnych gatunków[7][8]. Zaskroniec zwyczajny jest sympatryczny z pozostałymi gatunkami z rodzaju Natrix na znacznej części zasięgu ich występowania. Najstarszym znanym przedstawicielem rodzaju jest N. mlynarskii z wczesnego oligocenu Francji. Do rodzaju Natrix należą także wymarłe N. sansaniensis, N. merkurensis i N. longivertebrata. Pozostałe gatunki zaliczane niegdyś do Natrix przeniesiono do innych rodzajów[9]. Molekularne analizy filogenetyczna sugerują, że zaskroniec żmijopodobny jest najbardziej bazalną linią ewolucyjną w obrębie współczesnych zaskrońców, zaś zaskroniec rybołów jest siostrzany do gatunków dawniej klasyfikowanych jako zaskroniec zwyczajny[9][10]. Natrix natrix sensu stricto (zaskroniec zwyczajny) prawdopodobnie jest gatunkiem siostrzanym do kladu obejmującego N. helvetica i N. astreptophora. Klad obejmujący wszystkie współczesne gatunki zaskrońców powstał prawdopodobnie we wczesnym miocenie[10].
Do rodzaju należą następujące współczesne gatunki[11]:
Dendrogram zaskrońców według Schöneberga i współpracowników (2023), z szacowanym czasem rozejścia się poszczególnych linii ewolucyjnych podanym w milionach lat[10]:
21,52 |
| ||||||||||||||||||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.