Nadsiarczan sodu

Nadsiarczan sodu, Na
2S
2O
8 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy nadsiarczanów, sól kwasu nadsiarkowego i sodu.

Nadsiarczan sodu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. μ-peroksydo-1κO,2κO′-bis(trioksydosiarczan)(2−) disodu[1] Inne nazwy i oznaczenia półsyst. peroksydisiarczan sodu[1] inne B327
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Na 2S 2O 8
Masa molowa	238,11 g/mol
Wygląd	bezwonne[2], białe, higroskopijne kryształy[3]
Identyfikacja
Numer CAS	7775-27-1
PubChem	62655
SMILES [Na]OS(=O)(=O)OOS(=O)(=O)O[Na]
Właściwości Gęstość 1,1 g/cm³[4]; ciało stałe 1,2 g/cm³[5]; ciało stałe 1,68 g/cm³[2]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 549 g/l (20 °C)[6] 556 g/l (20 °C)[4] 730 g/l (25 °C)[2] w innych rozpuszczalnikach reaguje z etanolem[3] Temperatura rozkładu 180 °C[4][5]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-10-22] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H272, H302, H315, H317, H319, H334, H335 Zwroty P P210, P220, P261, P280, P284, P370+P378 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[7] 0 0 1 OX Temperatura zapłonu niepalny[2] Numer RTECS SE0525000 Dawka śmiertelna LD50 178 mg/kg (królik, dożylnie)[6]
Podobne związki
Inne aniony	Na 2SO 3, Na 2SO 4
Inne kationy	(NH 4) 2S 2O 8, K 2S 2O 8
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Otrzymywanie

Może być otrzymany poprzez elektrolityczne utlenianie wodorosiarczanu sodu^[8]:

2NaHSO
4 → Na
2S
2O
8 + H
2↑

Właściwości

Jest to białe, krystaliczne ciało stałe bez zapachu^[5]. Rozkłada się powoli w warunkach pokojowych, a wilgoć i ogrzewanie mogą przyspieszać tę reakcję. Rozkłada się również w obecności etanolu i jonów srebra^[6]. W temperaturze około 180 °C ulega pełnemu rozkładowi z wydzieleniem tlenków siarki. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, z którą tworzy roztwory o odczynie kwasowym. Ma silne właściwości utleniające, jest niepalny i niewybuchowy, jednak z substancjami posiadającymi takie właściwości może wchodzić w gwałtowne reakcje^[5]. W kontakcie ze skórą i błonami śluzowymi powoduje ich znaczne podrażnienia^[6].

Zastosowanie

Stosowany jest jako środek utleniający i wybielający oraz jako aktywator w procesach polimeryzacji emulsyjnej^[6]. Stosowany jest również przy produkcji obwodów drukowanych do oczyszczania i wytrawiania płytek przed procesem bezprądowego osadzania na nich miedzi. Jego działanie powoduje zwiększenie chropowatości powierzchni płytki, dzięki czemu możliwe jest mocniejsze połączenie nanoszonej miedzi z płytką, jednocześnie bez niszczenia tworzywa, z którego płytka jest wytworzona^[8].

W latach 90. XX wieku proponowano zastosowanie utleniających właściwości nadsiarczanu sodu w ramach jednej z metod utylizacji środków trujących i materiałów wybuchowych znajdujących się w broni chemicznej składowanej w amerykańskich ośrodkach Blue Grass Army Depot i Pueblo Chemical Depot. Ostatecznie w obu ośrodkach wybrano inne metody niszczenia^[9][10].

Przypisy

1. Neil G.N.G. Connelly Neil G.N.G. i inni, Nomenclature of Inorganic Chemistry. IUPAC Recommendations 2005 (Red Book), International Union of Pure and Applied Chemistry, RSC Publishing, 2005, s. 139, ISBN 978-0-85404-438-2 (ang.).
2. Sodium persulfate (nr 216232) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2016-10-22]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
3. CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-91, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
4. Peroksodisiarczan(VI) sodu, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2016-10-22] (pol. • ang.).
5. Sodium peroxidisulfate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 6120 [dostęp 2016-10-22] (niem. • ang.).
6. Sodium Persulfate, [w:] Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, wyd. 14, Whitehouse Station, New Jersey: Merck & Company, 2006, ISBN 978-0-911910-00-1, OCLC 938242785 (ang.).
7. Nadsiarczan sodu (nr 216232) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2016-10-22]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
8. SteveS. Daigle SteveS. i inni, Electronic Chemicals, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 17, DOI: 10.1002/14356007.a09_265 (ang.).
9. Analysis of Engineering Design Studies for Demilitarization of Assembled Chemical Weapons at Blue Grass Army Depot. Committee on Review and Evaluation of Alternative Technologies for Demilitarization of Assembled Chemical Weapons: Phase II. Washington: National Academies Press, 2002, s. 16. ISBN 0-309-08528-4.
10. Analysis of Engineering Design Studies for Demilitarization of Assembled Chemical Weapons at Pueblo Chemical Depot. Committee on Review and Evaluation of Alternative Technologies for Demilitarization of Assembled Chemical Weapons: Phase II. Washington: National Academies Press, 2001, s. 11. ISBN 0-309-07607-2.