Loading AI tools
sztuka teatralna (aut. Eve Ensler, 1996) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monologi waginy (ang. The Vagina Monologues) – sztuka teatralna Eve Ensler z roku 1996[1]. Na podstawie sztuki w roku 2002 nakręcono film[2]. Wyróżniona w r. 1997 nagrodą Obie Award[3].
Sztuka powstała na podstawie rozmów przeprowadzonych przez autorkę z ponad dwustoma kobietami z całego świata. Opowiada o przeżyciach kobiet, zarówno radosnych jak i traumatycznych, które doprowadziły bohaterki do negatywnego postrzegania seksu i kobiecości, jak również o traktowaniu waginy zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn. Intencją autorki było, aby dzięki Monologom waginy kobiety były dumne ze swojej seksualności i umiały domagać się szacunku[1].
Początkowo sztuka wystawiana była na nowojorskim Broadwayu jako monodram[4]. Po zdobyciu popularności wystawiana była na scenach ponad 140 krajów na całym świecie[5]. Ukazała się również w wersji książkowej, przełożona na ponad 20 języków[3]. W Polsce po raz pierwszy wystawiono sztukę w Teatrze STU w Krakowie. Premiera miała miejsce 26 kwietnia 2003, reżyserował Piotr Jędrzejas[6]. Następnie Monologi waginy wystawiono w 2011 roku na Uniwersytecie Warszawskim w reżyserii Karoliny Urbańskiej oraz w 2012 roku, także na UW, w reżyserii Hanny Kłoszewskiej[5].
W 2020 roku, po wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie terminacji ciąży rozpoczęły się protesty przeciwko zaostrzeniu przepisów aborcyjnych. Eve Ensler i organizacja V-Day poparły #StrajkKobiet i dołączyły do protestu, a Monologi waginy znów zostały wystawione w Polsce w formie internetowego performance’u z udziałem aktorek, zorganizowanego w serwisie YouTube przez Karolinę Roztocką (d. Urbańska)[7].
V-Day to globalny ruch na rzecz zaprzestania przemocy wobec kobiet i dziewczyn, który wiąże się z działalnością Eve Ensler[8]. Ruch zainaugurowano w roku 1998[1]. "V" w nazwie ruchu oznacza: Victory (zwycięstwo), Vagina (waginę) i Valentines (Walentynki). Jednym ze stałych działań ruchu V-Day jest wystawianie sztuki Monologi waginy w lutym każdego roku dzięki współpracy z wolontariuszami na całym świecie[9].
Do Polski kampanię V-Day sprowadziła w 2011 roku Karolina Urbańska, studentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego[10].
Kampania ma na celu zmianę nastawienia społecznego do kwestii przemocy wobec kobiet i dziewczyn, zarówno fizycznej, jak i psychicznej.
Sztuka była krytykowana z różnych pozycji, zarówno tradycjonalistycznych i konserwatywnych, jak i postępowych. Konserwatyści zarzucali jej m.in. degradację seksu, demonizację mężczyzn, gloryfikację zgwałcenia kobiety przez kobietę, a także jednostronność, zbytnią seksualizację, propagowanie seksu przedmałżeńskiego[11]. Zarzucano również nieuwzględnienie ludzi innych ras oraz transseksualistów. Zarzucano autorce, że problemów płciowości nie da się zredukować do czystego seksualizmu[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.