Monolog liryczny

Monolog liryczny – odmiana monologu, forma podawcza w liryce, wynurzenie podmiotu lirycznego, o silnym zabarwieniu uczuciowym i refleksyjnym^[1].

Monolog liryczny jest podstawową formą wypowiedzi w liryce bezpośredniej. Jest to wypowiedź "ja" lirycznego a o jej "bezpośredniości" decydują albo względy gramatyczne (zaimek osobowy lub/i czasowniki w pierwszej osobie liczby pojedynczej), albo stopień indywidualizacji monologu, powiązana z subiektywnym odczuwaniem, widzeniem lub pojmowaniem świata w rozważaniach lub przedstawieniu sytuacji^[2].

Najbardziej reprezentatywną formą jest liryka wyznania, monolog będący zwierzeniem podmiotu lirycznego np. Testament mój J. Słowackiego^[2]:

Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami,
Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny,
Dziś was rzucam i dalej idę w cień - z duchami -
A jak gdyby tu szczęście było - idę smętny.

Juliusz Słowacki, Testament mój, fragm.

Przypisy

1. Stanisław Sierotwiński: Słownik terminów literackich. Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 1986, s. 147.
2. Dorota Korwin-Piotrowska: Poetyka Przewodnik po świecie tekstów. WUJ, 2011, s. 178-179.