Monaster Stuplje
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monaster Stuplje (serb. Манастир Ступље, Manastir Stuplje) – męski klasztor prawosławny we wsi Gornji Vijačani w Bośni i Hercegowinie, w Republice Serbskiej, w jurysdykcji eparchii banjaluckiej Serbskiego Kościoła Prawosławnego.
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Eparchia | |
| Ihumen |
Daniel |
| Klauzura |
nie |
| Typ monasteru |
męski |
| Liczba mnichów (2009) |
1 |
| Obiekty sakralne | |
| Cerkiew |
św. Michała Archanioła |
| Data budowy |
do XVI w. |
| Data zburzenia |
1691 |
| Data reaktywacji |
2009 |
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny  | |
| 44,74°N 17,60°E | |
Monaster Stuplje pierwszy raz wzmiankowany jest w Pomeniku Kruszewskim, zbiorze imion mnichów do wspominania podczas modlitwy w intencji zmarłych, w jego części datowanej na II połowę XV w. Zmarli mnisi z klasztoru Stuplje zostali w nim wskazani obok nieżyjących ascetów z nieodległego monasteru Liplje. Oznaczałoby to, że monaster powstał przed podbojem Królestwa Bośni przez Osmanów w 1463 r. Brakuje natomiast źródeł wskazujących fundatorów i pierwszych dobroczyńców monasteru; ludowa tradycja łącząca jego powstanie z postacią króla serbskiego Dragutina nie może zostać jednoznacznie potwierdzona[1].
W 1696 r. w spisanej w monasterze Orahovica kronice zapisano, iż za sprawą najazdu tureckiego monasteru Stuplje i Leplje zostały spalone i całkowicie opustoszały[1]. W Orahovicy, tj. za rzeką Sawą na terytorium austriackim, osiadło sześciu mnichów ze zniszczonego klasztoru[2], który, jak wynika z innych zapisów powstałych w Orahovicy, działał wcześniej przez cały XVII w[1].
Dokładną lokalizację całkowicie zniszczonego monasteru ustalono dopiero w toku badań naukowych w terenie w 1994 r. Na podstawie zachowanych wzmianek wytypowano do badań archeologicznych miejsce określane jako Crkvište (dosł. cerkwisko), gdzie faktycznie odsłonięto fundamenty monasterskiej cerkwi, zaś w 1997 r. także ślady budynku mieszkalnego i innych obiektów klasztornych[1]. W 1994 r. monaster otrzymał w Republice Serbskiej status zabytku[3].
W 2009 r. z inicjatywy biskupa banjaluckiego, Efrema, Monaster Stuplje został restytuowany. Na nowo zbudowano cerkiew i budynek mieszkalny, a w klasztorze osiadł jeden mnich[2].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
