Monaster Narodzenia Matki Bożej i św. Pafnucego w Borowsku
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monaster Narodzenia Matki Bożej i św. Pafnucego – prawosławny męski klasztor w Borowsku, u ujścia Istiermy do Protwy. Założony w XV w. przez świętego mnicha Pafnucego Borowskiego. W XVI i XVII w. pełnił obok funkcji religijnych także obronne.
 nr rej. 4010102000 z 1960 | |
.jpg) Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Eparchia | |
| Namiestnik |
Pafnucy (Gabidulin)[1] |
| Klauzura |
nie |
| Typ monasteru |
męski |
| Obiekty sakralne | |
| Sobór |
Narodzenia Matki Bożej |
| Cerkiew |
św. Mitrofana |
| Cerkiew |
św. Eliasza |
| Założyciel klasztoru | |
| Styl |
ruski |
| Data budowy |
XVII–XIX w. |
| Data zamknięcia |
1922 |
| Data reaktywacji |
1991 |
Położenie na mapie obwodu kałuskiego  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 55°12′51″N 36°32′01″E | |
| Strona internetowa | |
Według żywota Pafnucego spisanego przez jego ucznia, późniejszego biskupa Wassiana (Ryłę), mnich ten osiedlił się w 1405 w lasach wokół Borowska. Przed 1444 skupiła się wokół niego wspólnota zakonna. W wymienionym roku na jej potrzeby wzniesiono cerkiew Narodzenia Matki Bożej. Rok ten przyjmuje się za początek funkcjonowania monasteru[2]. Jeszcze za życia Pafnucego, w 1467, w kompleksie klasztornym wzniesiono z białego kamienia sobór pod tym samym wezwaniem[2]. Freski w jego wnętrzu wykonał ikonograf Dionizy razem z nieznanym z imienia pomocnikiem i miejscowym mnichem Mitrofanem. Dzięki darom bojarów i wielkich książąt monaster szybko zyskał znaczny majątek. Jego popularność wśród wiernych jeszcze wzrosła po kanonizacji Pafnucego Borowskiego w 1545. Mnich został wówczas drugim patronem klasztoru[3]. W końcu XVI w. monaster otoczono murami, czyniąc z niego punkt obronny na jednej z dróg wiodących do Moskwy. W 1610 tak ufortyfikowany klasztor oblegał Dymitr Samozwaniec II i zdołał zdobyć twierdzę tylko dzięki zdradzie. Monaster został wówczas rozgrabiony, częściowo zaś zburzony[3].
W końcu XVII stulecia klasztor, nieposiadający już znaczenia militarnego z powodu zmiany biegu granicy rosyjskiej, został odbudowany. Wspólnota należała wówczas do największych właścicieli ziemskich w regionie[3]. W 1673 w klasztorze uwięziono, zaś dwa lata później zamorzono głodem jedne z przywódczyń staroobrzędowców – Fieodosiję Morozową i jej siostrę Jewdokię Urusową[4].
W 1812 klasztor na krótko zajęli żołnierze Wielkiej Armii Napoleona, dokonując w nim nowych zniszczeń. W czasie odbudowy monasteru jego przełożeni opowiadali się początkowo za rozbiórką zabytkowych budynków sakralnych i wzniesieniem zupełnie nowych; rozebrano wówczas pierwszą cerkiew wzniesioną przez Pafnucego Borowskiego i siedemnastowieczną cerkiew św. Michała Archanioła. Ostatecznie pierwotny projekt został zarzucony. Sobór Narodzenia Matki Bożej nie został rozebrany, a jedynie w 1837 dostawiono do niego refektarz. W końcu XIX stulecia wybudowano również nową bramę wjazdową[3].
Monaster funkcjonował do maja 1922, gdy na mocy gubernialnego komitetu wykonawczego został zlikwidowany i zamieniony w muzeum historyczno-artystyczne. W 1935 budynki klasztorne zaadaptowano ostatecznie na szkołę mechanizacji gospodarstwa wiejskiego, na ich terenie wzniesiono nowy obiekt na potrzeby placówki. W latach 1941–1945 w monasterze stacjonowały wojska niemieckie, w 1945 obiekt ponownie zaczął pełnić cele edukacyjne, początkowo jako siedziba różnych szkół rolniczych, od 1956 – szkoły mechanizacji. Od 1968 był siedzibą muzeum. Prace remontowe i konserwatorskie nad zabytkowymi zabudowaniami monasterskimi podjęto w II połowie lat 50. XX wieku[5].
Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał obiekt w 1990. W 1991 do monasteru wrócili pierwsi mnisi[5].
W skład kompleksu budynków monasterskich wchodzą[6]:
- sobór Narodzenia Matki Bożej
- refektarz z cerkwiami Narodzenia Pańskiego i św. Onufrego
- refektarz z dzwonnicą
- cerkiew św. Mitrofana
- cerkiew św. Eliasza i infirmeria
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
