Mięćmierz

Mięćmierz, czasem Męćmierz – do 1950 wieś, obecnie część miasta Kazimierz Dolny w województwie lubelskim, w powiecie puławskim^[3].

Mięćmierz

część miasta
Wiatrak na skarpie w Mięćmierzu
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	puławski
Gmina	Kazimierz Dolny
Miasto	Kazimierz Dolny
W granicach miasta	1 stycznia 1951[1]
SIMC	0956023
Populacja (2020) • liczba ludności	52[2]
Kod pocztowy	24-120
Tablice rejestracyjne	LPU
Położenie na mapie Kazimierza Dolnego Mięćmierz
Położenie na mapie Polski Mięćmierz
Położenie na mapie województwa lubelskiego Mięćmierz
Położenie na mapie powiatu puławskiego Mięćmierz
Położenie na mapie gminy Kazimierz Dolny Mięćmierz
51°18′29″N 21°54′35″E

Ruiny willi Stanisława Szukalskiego z 1910 proj. inż. Jana Albrychta na Albrechtówce (Albrychtówce)

Miejscowość położona jest nad brzegiem Wisły, 3 km na południowy zachód od centrum Kazimierza Dolnego.

Środowisko naturalne

W okolicach Mięćmierza znajduje się Krowia Wyspa – rezerwat ptactwa wodnego, zaś w bezpośrednim sąsiedztwie leży rezerwat przyrody Mięćmierz.

Historia

Wieś szlachecka Mącimierz położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego^[4].

Krótkie kalendarium wsi.

Dawniej samodzielna wieś w spisie powszechnym z 1967 występuje jako część miasta Kazimierz Dolny.

Rodowód wsi sięga zapewne wieku XIV. Wieś notowana jest od 1409 (Teki archiwalne – Najstarsze zapiski ziemskie lubelskie) jako Mancimirz. W 1441 pisano ją Manczymirz, zaś w 1479 Mączymirz i Mąnczymyrz (Księgi ziemskie lubelskie)^[5] . Długosz L.B. (t. II. s. 552) opisuje ją jako Manczymyr wieś w parafii Serokomla (obecnie Janowiec na lewym brzegu Wisły).

W 1529 opisana także w parafii Serokomla jako Mączimyerz i Macymyierz (Liber Retaxationum s. 351, s. 428), w 1531 Maczimyerz należał do parafii Wilków, w 1563 zapisano tylko nazwę wsi Meczimiersz (Księgi Pobrowe 33 467) bez jakichkolwiek danych.

1529 z pewnych ról Serokomli, Janowic i Mięćmierza dziesięcina snopowa wartości 1/12 grzywny należy do stołu konwentu świętokrzyskiego, z folwarku i pewnych ról kmiecych dziesięcinę snopową wartości 2,5 grzywien pobiera pleban Serokomli.

W 1626 Męcimierz (Męćmierz) miał 3 łany ziemi. W 1674 zapisano tę wieś Mecmierz, należała ona wówczas do parafii kazimierskiej. W 1682 Męcimir graniczył z Dobrem. W 1787 figuruje Mięcmierz jeszcze w parafii Janowiec. W 1801 wieś posiadała 18 domów (Anton Meyer Heldensfeld).

Począwszy od 1827^[6] i później pisano tę wieś Mięcmierz, a od 1905 Mięćmierz. (Spravocznaja kniżka Liublinskoj guberni. Lublin 1905. s. 493)

Dawniej w gminach Zastów, Rogów i Szczekarków^[7][8].

W czasach obecnych miejscowość utrzymana jest w charakterze skansenu, dzięki pokrytym strzechą, wiekowym chałupom, z których część została tu przeniesiona z innych miejscowości.

Architektura

W centralnej części osiedla znajduje się osłonięta gontem studnia, a uwagę przyciąga widoczny z pobliskiej góry Albrechtówki wiatrak kozłowy przeniesiony tu z Bałtowa koło Puław.

Nieco dalej ruiny willi Stanisława Szukalskiego z 1910 projektu inż. Jana Albrychta na Albrechtówce (Albrychtówce).

Turystyka

Dziś turystyczna wioska, kiedyś była osadą flisacką, której mieszkańcy trudnili się przewozem przez Wisłę do leżącego naprzeciwko Janowca. Z Kazimierza Dolnego można tu dotrzeć brzegiem Wisły, przez górę Albrechtówkę (wejście obok kamieniołomów) lub ulicą Słoneczną od strony Czerniaw. Od 2023 fragment skarpy wzdłuż Wisły chroniony jest w rezerwacie przyrody Mięćmierz^[9].

Zobacz też

• Męcimir – staropolskie imię męskie

Przypisy

1. Dz.U. z 1950 r. nr 47, poz. 430
2. Raport o stanie gminy Kazimierz Dolny za 2020. 2021-05-31. [dostęp 2021-08-04].
3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].brak numeru strony
4. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
5. Wojciechowski, Sochacka i Szczygieł ↓.
6. Tabela. Tabela miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożone w biurze Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, t. I-II, W. 1827.. „Centralna Biblioteka Statystyczna”. A-Ł (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego), s. t.II s.17, 1827. Warszawa.Sprawdź autora:1.
7. Gmina Rogów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 667.
8. Lubelski Dziennik Wojewódzki. 1933, nr. 22, poz. 181
9. Ustanowienie rezerwatu przyrody „Mięćmierz” na terenie gminy Kazimierz Dolny. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie, 10 marca 2023. [dostęp 2023-05-23].

Bibliografia

• Stefan Wojciechowski, Anna Sochacka, Ryszard Szczygieł: Dzieje Lubelszczyzny – Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego. T. Tom IV. Warszawa 1986: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 83-01-05651-7.
• http://www.kazimierzdolny.pl/mecmierz/28076/

Krowia Wyspa na Wiśle – rezerwat ornitologiczny