Mięsień pośladkowy średni

Mięsień pośladkowy średni (łac. musculus gluteus medius) – w anatomii człowieka szeroki, gruby, pierzasty mięsień należący do grupy tylnej mięśni grzbietowych obręczy kończyny dolnej, jeden z trzech mięśni pośladkowych^[1][2]. Położony jest pod mięśniem pośladkowym wielkim, powięzią pośladkową i mięśniem naprężaczem powięzi szerokiej^[1]. Przyczep początkowy ma na powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej i na powięzi pośladkowej. Włókna tego mięśnia zbiegają się wachlarzowato, przechodzą w krótkie ścięgno, które przyczepia się na powierzchni bocznej krętarza większego kości udowej, w pobliżu jego wierzchołka^[1][3]. Unaczyniony jest przez tętnicę pośladkową górną i tętnicę okalającą udo boczną (od tętnicy głębokiej uda), a unerwiony przez nerw pośladkowy górny ze splotu krzyżowego (L4–S1)^[1].

Mięśnie pośladkowe średnie

Widok od tyłu: po lewej mięsień pośladkowy wielki, po prawej mięsień pośladkowy średni

Mięsień pośladkowy średni jest najsilniejszym odwodzicielem uda. Działa podobnie do mięśnia pośladkowego małego. Oba powodują ruchy biodra w trzech płaszczyznach:

• w płaszczyźnie czołowej – oba mięśnie pośladkowe odwodzą udo w stawie biodrowym,
• w płaszczyźnie strzałkowej – części przednie zginają staw biodrowy, części tylne go prostują,
• w płaszczyźnie poziomej – części przednie rotują staw biodrowy do wewnątrz, części tylne na zewnątrz^[1][3].

Przy ustalonym udzie tzn. np. podczas stania na jednej nodze zbliżają talerz kości biodrowej do krętarza większego kości udowej unosząc tym samym stronę przeciwną miednicy^[1][3][2].

Znaczenie kliniczne

Osłabienie lub zanik tego mięśnia dają dodatni objaw Trendelenburga. Obustronny niedowład tego mięśnia i mięśnia pośladkowego małego powoduje tzw. chód kaczkowaty^[4]. Mięsień ten może być ten rozciągnięty długoterminowym spaniem na jednej stronie, przy czym dotyczy to głównie kobiet z szeroką miednicą. Środkiem zapobiegawczym może być wkładanie poduszki pomiędzy uda^[5].

Przypisy

1. AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 862–863, ISBN 978-83-200-4323-5.
2. OlgierdO. Narkiewicz OlgierdO., JanuszJ. Moryś JanuszJ., Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów. Tom II, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 157, ISBN 978-83-200-4107-1.
3. Richard L.R.L. Drake Richard L.R.L., A. WayneA.W. Vogl A. WayneA.W., Adam W.M.A.W.M. Mitchell Adam W.M.A.W.M., Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 1, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 90–93, ISBN 978-83-66548-14-5.
4. Michael Schunke: Prometeusz Atlas anatomii człowieka Tom I. Wrocław: Med-Pharm Polska, 2017, s. 536. ISBN 978-83-7846-041-1.
5. Radovan Hudak: Memorix Anatomia. Wrocław: Edra Urban&Partner, 2017, s. 150. ISBN 978-83-65373-64-9.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedie internetowe (klasa bytu anatomicznego):

• Britannica: science/gluteus-medius