Mięsień czworogłowy uda człowieka

Mięsień czworogłowy uda (łac. musculus quadriceps femoris) – w anatomii człowieka duży, gruby mięsień należący do grupy przedniej mięśni uda^[1].

Mięśnie czworogłowe uda. Kolor niebieski – mięsień prosty uda, czerwony – mięsień obszerny przyśrodkowy, żółty – mięsień obszerny boczny, zielony – mięsień obszerny pośredni

Cztery działające niezależnie głowy posiadają oddzielne przyczepy początkowe:

• mięsień prosty uda, inaczej głowa przednia (musculus rectus femoris) przyczepia się do kolca biodrowego przedniego dolnego, do górnego brzegu panewki i torebki stawu biodrowego
• mięsień obszerny przyśrodkowy, inaczej głowa przyśrodkowa (musculus vastus medialis) – do wargi przyśrodkowej kresy chropawej kości udowej i do końcowych ścięgien przywodziciela długiego i przywodziciela wielkiego
• mięsień obszerny pośredni, inaczej głowa pośrednia (musculus vastus intermedius) – do przedniej i bocznej powierzchni trzonu kości udowej, obejmując 2/3 górnej przedniej powierzchni trzonu i do kresy międzykrętarzowej. W jego obręb wliczany jest często także mięsień stawowy kolana.
• mięsień obszerny boczny, inaczej głowa boczna (musculus vastus lateralis) – do wargi bocznej kresy chropawej, do bocznej powierzchni krętarza większego, do kresy międzykrętarzowej i do przegrody międzymięśniowej bocznej^[1][2].

Poszczególne głowy częściowo zrastają się ze sobą i kończą się wspólnym ścięgnem końcowym, przyczepiającym się do górnego i bocznych brzegów rzepki, a do przodu od rzepki przechodzącym w więzadło rzepki, kończąc się na guzowatości kości piszczelowej. Dodatkowo części ścięgien głowy bocznej i przyśrodkowej przechodzą po bokach rzepki, stanowiąc troczki rzepki, przyczepiające się na przedniej powierzchni kłykci kości piszczelowej^[1][2].

Mięsień czworogłowy uda unaczyniony jest przez tętnicę boczną okalającą udo, a unerwiony przez gałęzie nerwu udowego^[1].

Jego główną funkcją jest prostowanie stawu kolanowego, poza tym stabilizowanie kolana w płaszczyźnie strzałkowej i zgięcie w stawie biodrowym^[1][2].

Przypisy

1. AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 870–874, ISBN 978-83-200-4323-5.
2. Richard L.R.L. Drake Richard L.R.L., A. WayneA.W. Vogl A. WayneA.W., Adam W.M.A.W.M. Mitchell Adam W.M.A.W.M., Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 1, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 109–110, ISBN 978-83-66548-14-5.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedie internetowe (klasa bytu anatomicznego):

• Britannica: science/quadriceps-femoris-muscle