Loading AI tools
polityk Beninu Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mathieu Kérékou (ur. 2 września 1933 w Kouarfie, zm. 14 października 2015 w Kotonu[1]) – beniński wojskowy i polityk, prezydent Beninu w latach 1972–1991 i 1996–2006[2][3][4][5].
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
2 września 1933 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Prezydent Beninu | |
| Okres |
od 4 kwietnia 1996 |
| Przynależność polityczna |
Akcja na rzecz Odnowy i Rozwoju |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Prezydent Beninu | |
| Okres |
od 26 października 1972 |
| Przynależność polityczna |
Partia Ludowej Rewolucji Beninu |
| Poprzednik | |
| Następca | |
 | |
Urodził się w 1933 roku. Kształcił się w szkołach wojskowych w Mali i Senegalu, po czym w 1960 roku wstąpił do armii francuskiej[6]. Po uzyskaniu niepodległości przez kraj, od 1961 do 1963 roku był adiutantem przy prezydencie Hubercie Maga[7]. W 1967 roku uczestniczył w wojskowym zamachu stanu[2] zorganizowanym przez jego kuzyna Maurice Kouandété[4].
W 1972 roku przeprowadził kolejny pucz który wyniósł go do władzy[3]. Będący w stopniu majora Kérékou został szefem państwa i rządu oraz ministrem obrony i innych resortów[2]. Awansowany przy tym do stopnia generała[2]. Wraz z grupą młodych oficerów doprowadził do usunięcia z armii oficerów starszego pokolenia[3]. Na krótko po przejęciu władzy ogłosił, że poprzednie rządy realizowały politykę francuską a wojsko pod jego kierunkiem dąży do likwidacji obcych wpływów politycznych i kulturalnych. Polityka ta zyskała miano „wojującego nacjonalizmu“[3].
W polityce zagranicznej prowadził politykę niezaangażowania oraz uruchomił relacje dyplomatyczne z radykalnymi państwami takimi jak Libia, Chińska Republika Ludowa czy Korea Północna[3]. W 1973 roku pozwolił na działalność radykalnym ruchom studenckim, które częściowo jak się okazało były przeciwne wojskowym rządom, uważając je za zbyt konserwatywne. Po strajkach radykalnych studentów, w styczniu 1974 roku zabronił działalności ich organizacjom określając studenckich działaczy jako „anarchistów“[3].
W listopadzie 1974 roku ogłosił obowiązywanie w kraju ideologii marksistowskiej[8] (przy zachowaniu tendencji nacjonalistycznych)[3]. W 1975 roku został sekretarzem generalnym Komitetu Centralnego Partii Ludowej Rewolucji Beninu. Formacja sprawowała odtąd jednopartyjne rządy[2]. W październiku tego samego roku przemianował nazwę kraju z Dahomej na Ludową Republikę Beninu. Przeprowadził nacjonalizację najważniejszych przedsiębiorstw, banków, złóż ropy naftowej i szkolnictwa[2][4]. Taka polityka gospodarcza rządu uderzyła we francuskie interesy w kraju. W odpowiedzi Francja rozpoczęła gospodarczy bojkot Beninu i wstrzymała pożyczki dla byłej kolonii[3]. W 1977 roku doszło do nieudanej inwazji najemników opłaconych prawdopodobnie przez Maroko i Gabon[3]. W listopadzie 1977 roku jego rząd wprowadził nową konstytucję[3]. W 1980 według niektórych wersji przyjął islam (był katolikiem i równocześnie praktykował voodoo) i zmienił imię na Ahmed[5][4]. Do rzekomej konwersji miało dojść w trakcie jego wizyty Libii i miała ona posłużyć do pozyskania libijskiej pomocy[9]. Niezależnie od tego czy do konwersji doszło to ewentualna zmiana nie była długa, wkrótce powrócił on do poprzedniego imienia i ponownie praktykował chrześcijaństwo. W 1987 roku przekształcił system rządów wojskowych w cywilny[4]. Około 1990 roku konwertował na ewangelikalny protestantyzm[10].
Jego rządy cechowały się stabilnością wewnętrzną (rozbił on kilka prób puczu[5]), niemniej jednak nieudane eksperymenty gospodarcze (w szczególności w dziedzinie produkcji rolnej, które to zostały uniemożliwione przez suszę[8]) skłoniły Kérékou do szukania pomocy gospodarczej za granicą[8][2][4]. W 1989 roku zapowiedział demokratyzację i zrezygnował z marksizmu. Rok później wprowadził system wielopartyjny (tym samym zlikwidowana została monopartia[11]) i usunął z nazwy państwa określenie „Ludowa”[8][3]. W 1991 roku zezwolił na przeprowadzenie pierwszych wolnych wyborów. Przegrał je z kandydatem opozycji Nicéphore Soglo[8][3].
Do władzy powrócił w wyniku wyborów prezydenckich w 1996 roku[8] w których wystartował jako kandydat ugrupowania Akcja na rzecz Odnowy i Rozwoju[12]. W 2001 roku uzyskał reelekcję.
W 2006 roku wycofał się z życia politycznego po przekroczeniu limitu sprawowania kadencji prezydenckich. Zmarł w 2015 roku[4]. Po ogłoszeniu jego śmierci miała miejsca tygodniowa żałoba narodowa[13]. Benin pod jego rządami stał się rzadkim w Afryce przykładem udanego przejścia do demokracji[8].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
