![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Molecular_Machines_of_Life.jpg/640px-Molecular_Machines_of_Life.jpg&w=640&q=50)
Maszyna molekularna
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Maszyna molekularna – cząsteczka lub układ cząsteczek zdolne do wykonywania quasi-mechanicznego ruchu albo znacznej zmiany geometrii (wyjście) w odpowiedzi na specyficzny bodziec zewnętrzny (wejście)[1]. Określenie to stosowane jest najczęściej do cząsteczek, które naśladują funkcje maszyn działających na poziomie makroskopowym.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Molecular_Machines_of_Life.jpg/320px-Molecular_Machines_of_Life.jpg)
degradujący białka – proteasom
produkujący białka – rybosom
ruchome białko – dyneina
Rozróżnia się dwie kategorie maszyn molekularnych: występujące naturalnie biologiczne maszyny molekularne (np. białka motoryczne takie jak dyneiny, kinezyny, kompleksy aktyny z miozyną, a także bardziej skomplikowane układy – wici lub rzęski) oraz wytworzone przez człowieka syntetyczne maszyny molekularne (najprostsze przykłady to silniki molekularne, których elementy wykonują rotację pod wpływem bodźca zewnętrznego)[2]. Czynnikami powodującymi działanie maszyny molekularnej mogą być bodźce chemiczne, termiczne i inne (np. światło)[3].
Badania nad takimi układami mieszczą się w obszarze chemii supramolekularnej oraz nanotechnologii[4].
W 2016 roku Jean-Pierre Sauvage, Fraser Stoddart i Bernard L. Feringa za badania nad maszynami molekularnymi otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii[5].