Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mahonia, ościał (Mahonia Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny berberysowatych o problematycznej pozycji taksonomicznej. Przez wielu taksonomów bywa często łączony z rodzajem berberys Berberis, ale wciąż jest zwykle wyróżniany przez ogrodników[5], wciąż też pojawiają się w piśmiennictwie naukowym koncepcje zachowania tego rodzaju[6]. Gdy jest wyodrębniany zalicza się do niego ok. 45[7] do 60 gatunków[4]. Obejmuje krzewy i niskie drzewa występujące naturalnie w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej[4]. W Polsce uprawiana i dziczejąca jest mahonia pospolita Mahonia aquifolium (= Berberis aquifolium[8])[9]. Jako zdziczały i już zadomowiony podawany jest także mieszaniec Mahonia × decumbens[9].
Mahonia pospolita | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
mahonia | ||
Nazwa systematyczna | |||
Mahonia Nutt. Gen. 1: 211. 14 Jul 1818[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Mahonia aquifolium (Pursh) Nutt.[3] | |||
Synonimy | |||
|
Liczne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne, w tym zwłaszcza Mahonia japonica i mahonia pospolita M. aquifolium. Korzenie wielu gatunków wykorzystywane były leczniczo przez Indian północnoamerykańskich[10].
Ujęcie taksonomiczne rodzaju i jego relacja w stosunku do rodzaju berberys Berberis pozostaje od początku XIX wieku przedmiotem debaty naukowej[6]. Różni autorzy wyodrębniali oba rodzaje lub łączyli je w jeden (Berberis sensu lato), przy czym zwłaszcza w miarę publikowania kolejnych dowodów molekularnych przewagę zyskiwać zaczął pogląd drugi[11][12], w efekcie w bazach taksonomicznych często rodzaje te są łączone jako Berberis[13][14]. Mimo dowodów na parafiletyczny charakter rodzaju Mahonia wciąż nie ma ustalonego rozwiązania w zakresie taksonomii tych roślin[6]. Tradycyjny podział roślin między tymi dwoma rodzajami opiera się na kryteriach morfologicznych[15], przy czym kluczową cechą diagnostyczną są liście podzielone w rodzaju Mahonia i pojedyncze w rodzaju Berberis[15]. Znaczenie taksonomiczne tego kryterium zostało podważone po analizach różnic we wzorach użyłkowania pojedynczych liści świadczące o bliższych związkach filogenetycznych niektórych roślin z roślinami o liściach złożonych (typowych dla starszych przedstawicieli tej grupy) niż z innymi roślinami o liściach pojedynczych. W efekcie wyodrębnianie rodzaju Berberis w oparciu o to kryterium morfologiczne tworzyło sztuczną grupę obejmującą gatunki o różnym pochodzeniu[11]. W 2017 opublikowana została propozycja, bazująca na analizie molekularnej szerokiej grupy gatunków, z której wynika, że celowe jest wyodrębnienie w grupie Berberis-Mahonia czterech rodzajów obejmujących odpowiednio cztery główne linie rozwojowe zachowujące okrojone (wąsko ujmowane) rodzaje Berberis (≡ Berberis s.str.) i Mahonia oraz Alloberberis (≡ Mahonia sect. Horridae) i Moranothamnus (≡ Berberis claireae)[6].
Niezależnie od problemów z klasyfikacją gatunków tu zaliczanych rodzaj należy do podplemienia Berberidinae (wspólnie z ×Mahoberberis C. K. Schneid., Berberis L., Ranzania T.Ito) i plemienia Berberideae z podrodziny Berberidoideae w rodzinie berberysowatych (Berberidaceae) zaliczanej do jaskrowców (Ranunculales)[14][2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.