![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Human_Remains_and_War_Materiel_from_1971_Genocide_-_Liberation_War_Museum_-_Dhaka_-_Bangladesh_%252812826731774%2529.jpg/640px-Human_Remains_and_War_Materiel_from_1971_Genocide_-_Liberation_War_Museum_-_Dhaka_-_Bangladesh_%252812826731774%2529.jpg&w=640&q=50)
Ludobójstwo w Bangladeszu
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Ludobójstwo w Bangladeszu (beng. বাঙাল ি গণহত্যা, Bāṅāli Gôṇôhôtyā, w Bangladeszu częściej nazywane ludobójstwem 71-go, bn. একাত্তরের গণহত্যা, Ekāttorer Gôṇôhôtyā) – zbrodnia ludobójstwa popełniona na Bengalczykach, zwłaszcza bengalskich hindusach, zamieszkujących Pakistan Wschodni (obecnie Bangladesz) podczas wojny o niepodległość Bangladeszu, popełniona przez pakistańskie siły zbrojne i Razakarów[1].
![]() Szczątki ofiar ludobójstwa i ich przedmioty osobiste w Muzeum Wojny Wyzwoleńczej w Dhace | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Data |
25 marca 1971 – 16 grudnia 1971 | ||
Liczba zabitych |
300 000–3 000 000 | ||
Sprawca |
Siły Zbrojne Pakistanu, Rakazarzy | ||
brak współrzędnych | |||
|
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bones_of_Victims_of_1971_Genocide_-_Liberation_War_Museum_-_Dhaka_-_Bangladesh_%2812826761704%29.jpg/640px-Bones_of_Victims_of_1971_Genocide_-_Liberation_War_Museum_-_Dhaka_-_Bangladesh_%2812826761704%29.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Shahbag_Projonmo_Square_Uprising_Demanding_Death_Penalty_of_the_War_Criminals_of_1971_in_Bangladesh_05.jpg/640px-Shahbag_Projonmo_Square_Uprising_Demanding_Death_Penalty_of_the_War_Criminals_of_1971_in_Bangladesh_05.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Protest_against_War_Crimes_at_Shahabag_Square_%288459696133%29.jpg/640px-Protest_against_War_Crimes_at_Shahabag_Square_%288459696133%29.jpg)
Ludobójstwo zaczęło się 25 marca 1971 roku, gdy Pakistan Zachodni (obecnie Pakistan) rozpoczął operację Searchlight, mającą na celu militarne podporządkowanie sobie ludności bengalskiej w Pakistanie Wschodnim; Bengalczycy stanowili tam większość ludności i wzywali do ogłoszenia niepodległości od państwa pakistańskiego. Chcąc zdławić bengalski ruch niepodległościowy, prezydent Pakistanu Yahya Khan zatwierdził użycie wojsk na wielką skalę, w wyniku czego w przeciągu dziewięciomiesięcznego konfliktu żołnierze pakistańscy i lokalne propakistańskie bojówki zamordowały od 300 000 do 3 000 000 Bengalczyków i zgwałciły od 200 000 do 400 000 bengalskich kobiet w ramach systematycznej kampanii masowych morderstw i ludobójczej przemocy seksualnej[2]. Prowadząc późniejsze dochodzenie w sprawie ludobójstwa, Międzynarodowa Komisja Prawników z siedzibą w Genewie stwierdziła, że kampania Pakistanu obejmowała próbę eksterminacji lub przymusowego usunięcia znacznej części ludności hinduskiej w kraju[3].
Rząd Pakistanu Zachodniego, wprowadzając dyskryminujące ustawodawstwo w Pakistanie Wschodnim[4], oświadczył, że za buntem Mukti Bahini (bengalskich bojowników ruchu oporu) stoją hindusi i że rozwiązanie lokalnego „problemu hinduskiego” zakończy konflikt – rząd Khana i pakistańskie elity rządzące uznały zatem represje za politykę strategiczną[5]. Kampanii towarzyszyła ludobójcza retoryka: pakistańscy mężczyźni wierzyli, że ofiara z hindusów jest konieczna, aby naprawić złe położenie ich narodu[6]. Na terenach wiejskich armia pakistańska przemierzała wioski i rozpytywała o miejsca, w których mieszkają hindusi, aby spalić ich we własnych domach[7]. Hindusów identyfikowano także poprzez sprawdzanie braku obrzezania lub żądanie odmówienia muzułmańskich modlitw[8]. Ludobójstwo spowodowało również masową ucieczkę około 8 milionów uchodźców z Pakistanu Wschodniego do Indii, z których 80–90% stanowili hindusi[9].
Imamowie pakistańscy uznali bengalskie kobiety za „łup wojenny”[10][11] i wydali fatwę legitymizującą przemoc seksualną wobec nich[11][12]. Kobiety będące celem Pakistańczyków często umierały w niewoli lub popełniały samobójstwo, podczas gdy inne próbowały ucieczki do Indii[13].
Działania Pakistanu podczas wojny o niepodległość Bangladeszu posłużyły jako katalizator indyjskiej interwencji wojskowej wspierającej Mukti Bahini, co doprowadziło do wojny indyjsko-pakistańskiej w 1971 roku. Konflikt i ludobójstwo formalnie zakończyły się 16 grudnia 1971 roku, kiedy połączone siły Bangladeszu i Indii otrzymały od strony pakistańskiej prośbę o rozejm. W sumie w wyniku konfliktu około 10 milionów uchodźców z Bengalu Wschodniego uciekło na terytorium Indii, a spośród 70 mln całkowitej populacji Pakistanu Wschodniego aż do 30 mln ludzi zostało wewnętrznie przesiedlonych. Podczas konfliktu doszło również do przemocy na tle etnicznym pomiędzy większością hinduską a mniejszością biharską; od 1000 do 150000 Biharczyków zginęło w odwetowych atakach bengalskich bojówek i tłumu, ponieważ współpraca Biharczyków z Pakistańczykami doprowadziła do wzrostu niechęci do tej społeczności. Od czasu porażki Pakistanu i uzyskania przez Bangladesz niepodległości termin „Osieroceni Pakistańczycy w Bangladeszu” jest powszechnie używany w odniesieniu do społeczności Biharczyków, którym odmawiano prawa do posiadania obywatelstwa Bangladeszu aż do 2008 roku[14][15].
Zarzuty o popełnienie ludobójstwa w Bangladeszu przez Pakistan zostały w tamtym czasie odrzucone przez większość państw członkowskich ONZ i do dziś rzadko pojawiają się w podręcznikach i opracowaniach na temat zbrodni ludobójstwa[16].