Leon Karol Habsburg

Leon Karol Maria Habsburg-Lotaryński (ur. 5 lipca 1893 w Puli, zm. 28 kwietnia 1939 w Bestwinie) – austriacki arcyksiążę z cieszyńsko-żywieckiej linii Habsburgów, rotmistrz cesarskiej i królewskiej Armii oraz Wojska Polskiego, tytularny książę cieszyński w latach 1936–1939.

Leon Karol Habsburg

rotmistrz
Data i miejsce urodzenia	5 lipca 1893 Pula
Data i miejsce śmierci	28 kwietnia 1939 Bestwina
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Jednostki	3 Pułk Ułanów 11 Pułk Ułanów Legionowych 17 Pułk Ułanów Wielkopolskich
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Życiorys

Był drugim synem, a piątym dzieckiem, arcyksięcia Karola Stefana Habsburga i Marii Teresy Toskańskiej. Wraz z rodzeństwem wychowywany był pod okiem prywatnych nauczycieli. W 1912 roku wstąpił do cesarskiej akademii wojskowej w Wiener Neustadt, aby kształcić się na oficera^[1]. Naukę ukończył 15 marca 1915 roku^[2]. Brał udział w walkach podczas I wojny światowej, jako rotmistrz Pułku Ułanów Nr 3^[3]. Uczestnik walk o niepodległość Polski w wojnie z bolszewikami, oficer 11 Pułku Ułanów Legionowych, p.o. dowódcy pułku w czerwcu i lipcu 1920 r. Odznaczył się 31 lipca 1920 r. w bitwie nad Styrem, ranny 1 sierpnia 1920 r. w bitwie pod Mikołajowem. Po zakończeniu wojny został przeniesiony do 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich, ukończył Centralną Szkołę Kawalerii w Grudziądzu^[4]. Następnie wraz z bratem Karolem Albrechtem powrócił do majątku ojca.

Według opinii współczesnych Leon Karol Habsburg był nieprzeciętnie inteligentnym i wykształconym człowiekiem. Ponadto, jak napisał rotmistrz Michał Unrug, wykazywał wszystkie atrybuty rasowego kawalerzysty tj. błyskawiczną orientację w częstych i nagłych zmianach w położeniu bojowym, szybką decyzję, polot, rozmach i brawurę. W Lesznie często i bardzo dobrze prowadził ćwiczenia taktyczne, czy to w terenie, czy też na stole plastycznym.

Od momentu demobilizacji Leon Karol żył wraz z rodziną na swojej części majątku w Żywcu. Choć mieszkał blisko starszego brata nie utrzymywał z nim szczególnych stosunków. Karol Albrecht był i czuł się Polakiem, podczas gdy Leon Karol wychowywał swoje dzieci na Niemców^[5]. W 1922 roku w Wiedniu zawarł małżeństwo morganatyczne z Marią-Klothildą von Thuillières hrabiną von Montjoye-Vaufrey et de la Roche (1893–1978)^[6]. Ich synem był Leon Stefan Habsburg (1928–2020)^[7].

Po śmierci swojego ojca, w 1936 został tytularnym księciem cieszyńskim^[8]. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Bestwinie.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych (1921)^[9]
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1925)^[10]
• Order Złotego Runa (Austro-Węgry, 1911)^[11]
• Krzyż Zasługi Wojskowej III klasy z Dekoracją Wojenną i Mieczami (Austro-Węgry)^[11]
• Srebrny Medal Zasługi Wojskowej na Wojennej Wstążce (Austro-Węgry)^[11]
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na Wojennej Wstążce (Austro-Węgry)^[11]
• Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)^[11]
• Krzyż Żelazny II klasy (Prusy)^[11]
• Złoty Medal Imtiyaz (Turcja)^[11]
• Medal Wojenny (Turcja)^[11]
• Wielka Wstęga Orderu Sławy (Tunezja)^[11][12]

Przypisy

1. Snyder 2010 ↓, s. 80.
2. Snyder 2010 ↓, s. 92.
3. Ranglisten 1918 ↓, s. 909, 1009.
4. Wielka Księga Kawalerii Polskiej 2012 ↓, s. 75.
5. Snyder 2010 ↓, s. 223.
6. Barbara Romer Kukulska, Habsburgowie mówią o sobie. Od Szwajcarii do Bestwiny wiadomości24.pl [dostęp 2013-12-03]
7. Zmarł Leon Stefan Habsburg. bestwina.pl. [dostęp 2022-10-05].
8. KTO WŁADAŁ KSIĘSTWEM? [online] [dostęp 2021-04-25].
9. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 62)
10. M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1085 „za zasługi na polu wyszkolenia armji i organizacji gospodarki wojskowej”.
11. Staatshandbuch. Wiedeń: 1918, s. 13
12. The titled nobility of Europe. Londyn: Harrison & Sons, 1914, s. 16-17.

Literatura

• Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
• Jan Jacek Bruski – Petlurowcy, Kraków 2004, ISBN 83-86225-03-3.
• Adam Tracz, Krzysztof Błecha, Księżna. Wspomnienia o polskich Habsburgach, Bonimed 2009, ISBN 978-83-930106-0-8.
• Timothy Snyder: Czerwony książę. Warszawa: Świat Książki, 2010. ISBN 978-83-247-1217-5. OCLC 751066141.
• Adam Tracz, Krzysztof Błecha, „Ostatni król Polski” Karol Stefan Habsburg, Bonimed 2012, ISBN 978-83-930106-1-5.
• Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. 11 Pułk Ułanów Legionowych, Edipresse Polska S.A., Warszawa 2012, ISBN 978-83-7769-341-4.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 425147786738768220003
• GND: 1117138763