Księstwo opolsko-raciborskie
historyczne księstwo śląskie / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Księstwo opolsko-raciborskie?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Księstwo opolsko-raciborskie lub księstwa opolskie i raciborskie (cz. Opolské a Ratibořské knížectví, niem. Fürstenthümer Oppeln–Ratibor)[1] – największe terytorialnie księstwo śląskie istniejące w epoce nowożytnej. Powstało w wyniku zjednoczenia księstwa opolskiego z raciborskim pod berłem Jana Dobrego po bezpotomnej śmierci Walentyna raciborskiego w 1521. Jan Dobry także zmarł bezdzietnie i połączone księstwo weszło, jako nierozdzielne i dziedziczne, w posiadanie królów czeskich. Odtąd, z racji zasiadania Habsburgów na tronie czeskim, stanowiło część Monarchii Habsburgów i było przez nich często nadawane w zastaw, m.in. w ręce niemieckich Hohenzollernów i polskich Wazów. Księstwo uległo likwidacji w 1742 po zajęciu Śląska przez Prusy i reformie administracyjnej, która zniosła strukturę tutejszych księstw oraz wprowadziła w jej miejsce departamenty kameralne z powiatami[2].
1521–1742 | |||
| |||
Konstytucja |
Statut ziemski księstw opolskiego i raciborskiego (od 1562) | ||
---|---|---|---|
Język urzędowy | |||
Stolica | |||
Ustrój polityczny | |||
Typ państwa | |||
Zależne od | |||
Powierzchnia • całkowita |
| ||
Liczba ludności (1619) • całkowita |
| ||
Data powstania |
zjednoczenie księstwa opolskiego z raciborskim | ||
Data likwidacji |
wcielenie do Królestwa Prus | ||
Struktura polityczna śląskich księstw i państw stanowych (1740) |
W polskiej literaturze przedmiotu powszechnie funkcjonuje nazwa pojedyncza – księstwo opolsko-raciborskie, historycznie bardziej poprawna jest natomiast nazwa podwójna – księstwa opolskie i raciborskie. Formalnie istniały bowiem dwa księstwa będące ze sobą w unii realnej, połączone wspólnym władcą, konstytucją, sejmikiem stanowym oraz sądem ziemskim. Księstwo opolskie obejmowało: Opole, Niemodlin, Głogówek, Prudnik, Białą, Strzelce, Koźle, Gliwice, Toszek, Lubliniec i Olesno; do księstwa raciborskiego przynależały: Racibórz, Rybnik i Żory[3]. Obszar księstw był zamieszkiwany w zdecydowanej większości przez ludność polskojęzyczną, jedynie w okolicach Niemodlina i Prudnika, a także wśród magnaterii i w niektórych kręgach mieszczańskich przeważał język niemiecki[4].
Część historyków mianem księstwa opolsko-raciborskiego określa również średniowieczne władztwo powstałe w wyniku działalności Mieszka Plątonogiego, który ok. 1202 zjednoczył pod swoim berłem cały Górny Śląsk z Opolem, Raciborzem, Cieszynem i Bytomiem. Stan ten trwał do ok. 1281 i śmierci wnuka Plątonogiego, Władysława opolskiego, kiedy tak rozległa dzielnica podzieliła się na cztery osobne księstwa. Syn i wnukowie Plątonogiego tytułowali się książętami opolskimi (łac. Dux Opoliensis), nawet wtedy, gdy Racibórz był ich główną siedzibą, stąd ich państwo bywa niekiedy w historiografii nazywane księstwem opolskim[5].