Król Dawid (1623)

Król Dawid – polski XVII-wieczny okręt wojenny – galeon, zbudowany w 1623 r. w Gdańsku, znany pod niemiecką nazwą König David.

Król Dawid

Historia
Stocznia	w Gdańsku
Wodowanie	1623
I Rzeczpospolita
Wejście do służby	1623
Wycofanie ze służby	1630
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	400 t
Długość	34
Szerokość	7,5
Uzbrojenie
31 dział niewielkich wagomiarów (do kilku funtów) w baterii burtowej miotacz kamieni
Załoga	60 marynarzy i do 100 żołnierzy piechoty morskiej

Historia

„Król Dawid” był średniej wielkości galeonem, zbudowanym dla polskiej floty Zygmunta III w 1623 roku w Gdańsku^[1]. Podczas wojny ze Szwecją, "Król Dawid" wraz z okrętami "Wodnik" i "Arka Noego", uczestniczył w pierwszej potyczce z flotą szwedzką 17 maja 1627, natykając się w pobliżu Helu na dwukrotnie liczniejsze okręty szwedzkie, zmierzające do Piławy^[2]. Po wymianie strzałów, obie eskadry rozeszły się, Polacy popłynęli na zachód. Następnego dnia 18 maja doszło do potyczki na wysokości na wysokości Białogóry koło Łeby z konwojem 24 statków i okrętów szwedzkich. Po pojedynku artyleryjskim, z niewielkimi stratami w ludziach, Polakom udało się oderwać od nieprzyjaciela i polskie okręty pożeglowały do Kołobrzegu^[2]. Po kilku dniach okręty polskie powróciły do Wisłoujścia, przedzierając się przez linie szwedzkiej blokady Zatoki Gdańskiej^[2].

"Król Dawid" pod dowództwem kapitana Jakuba Murreya uczestniczył następnie w bitwie z eskadrą szwedzką pod Oliwą 28 listopada 1627 roku jako okręt kontradmiralski^[3]. Szyprem okrętu był wówczas Joachim Böse^[3]. "Król Dawid" nie odegrał jednak w bitwie większej roli, nieskutecznie wspomagając "Wodnika" atakującego szwedzki galeon "Solen"^[4]. Odniósł przy tym w bitwie pewne uszkodzenia^[5]. Po bitwie, kapitanem okrętu został mianowany Grzegorz Fentross, który został również 2 maja 1628 mianowany nowym admirałem polskiej floty, przez co "Król Dawid" stał się jej okrętem flagowym^[6].

Podczas ataku szwedzkich wojsk wspieranych artylerią na polskie okręty stojące u ujścia Wisły koło Twierdzy Wisłoujście po północy 6 lipca 1628, "Król Dawid" odniósł uszkodzenia, a admirał Fentross zginął próbując dowodzić z szalupy broniącymi się okrętami^[6]. Okręt został następnie wycofany w górę rzeki^[6].

W styczniu 1629 roku "Król Dawid" wraz z innymi polskimi okrętami został oddany przez króla Zygmunta III Wazę na służbę habsburskiej Ligi Katolickiej toczącej wojnę trzydziestoletnią, przybywając do Wismaru 8 lutego^[7]. Polskie okręty, stacjonując w Wismarze walczyły z flotą duńską i szwedzką w sporadycznych mniejszych potyczkach. W listopadzie 1630 roku, podczas akcji przeciwko szwedzkiemu konwojowi, "Król Dawid" ścigany przez okręty szwedzkie, schronił się u ujścia Travy, gdzie został następnie zarekwirowany przez Lubekę^[7]. Dalszy los okrętu nie jest znany.

Dane

• pojemność: 200 łasztów (ok. 400 ton)^[8]
• długość kadłuba między stewami - ok. 34 m (120 stóp amsterdamskich)^[8]
• szerokość kadłuba - ok. 7,5 m (26 stóp amsterdamskich)^[8]
• załoga: 60 marynarzy i do 100 żołnierzy piechoty morskiej^[9]
• uzbrojenie (1627): 31 dział różnych wagomiarów w baterii burtowej^[9]
  • 1 półkartauna 22-funtowa (brązowa)
  • 2 działa szwedzkie 12-funtowe (brązowe)
  • 2 działa 9-funtowe (brązowe)
  • 10 dział 6-funtowych (żelaznych)
  • 9 dział 3-funtowych (brązowe)
  • 3 falkony 2-funtowe (brązowe)
  • 2 falkonety 3/4-funtowe
  • 2 armaty 8-funtowe strzelające siekańcami
  • ponadto 2 periery (miotacze kamieni)

Przypisy

1. Koczorowski 1968 ↓, s. 43-45, 56.
2. Pertek 1981 ↓, s. 149-150.
3. Koczorowski 1968 ↓, s. 134.
4. Koczorowski 1968 ↓, s. 149.
5. Koczorowski 1968 ↓, s. 153.
6. Pertek 1981 ↓, s. 158-159.
7. Pertek 1981 ↓, s. 164-166.
8. Koczorowski 1968 ↓, s. 59.
9. Koczorowski 1968 ↓, s. 74-76.

Bibliografia

• Eugeniusz Koczorowski: Bitwa pod Oliwą. Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1968.
• Jerzy Pertek: Polacy na morzach i oceanach. Tom 1. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1981. ISBN 83-210-0141-6.