Kosmiczny Teleskop Hubble’a
teleskop kosmiczny / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Kosmiczny Teleskop Hubble'a?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Kosmiczny Teleskop Hubble’a, HST (od ang. Hubble Space Telescope), teleskop Hubble’a – teleskop kosmiczny poruszający się po niskiej orbicie okołoziemskiej, nazwany na cześć amerykańskiego astronoma Edwina Hubble’a. 24 kwietnia 1990 roku został wyniesiony na orbitę przez prom kosmiczny Discovery[1] podczas misji STS-31. Od stycznia 2021 r. teleskop zaczyna napotykać problemy i wszedł w stan awaryjny.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a widziany z wahadłowca Atlantis podczas misji STS-125, piątej i ostatniej misji serwisowej teleskopu | |||
Inne nazwy |
S20580, HST | ||
---|---|---|---|
Indeks COSPAR |
1990-037B | ||
Indeks NORAD |
20580 | ||
Zaangażowani | |||
Rakieta nośna | |||
Miejsce startu | |||
Orbita (docelowa, początkowa) | |||
Perygeum |
612 km | ||
Apogeum |
620 km | ||
Okres obiegu |
96,84 min | ||
Nachylenie |
28,46° | ||
Mimośród |
0.000283 | ||
Czas trwania | |||
Początek misji |
24 kwietnia 1990 12:33:52 UTC | ||
Powrót do atmosfery |
2030–2040 | ||
Wymiary | |||
Kształt |
cylindryczny | ||
Wymiary |
śr. 4,2 m × dł. 13,2 m | ||
Masa całkowita |
10863 kg | ||
|
Od momentu wystrzelenia w 1990 roku teleskop stał się jednym z najważniejszych przyrządów w historii astronomii. HST jest efektem współpracy NASA i ESA. Wspólnie z teleskopami Comptona, Chandra oraz Spitzera jest częścią programu Great Observatories[2].
Idea teleskopów kosmicznych powstała w roku 1923. Hubble został sfinansowany w latach siedemdziesiątych XX wieku, jednak ze względu na problemy techniczne i budżetowe oraz katastrofę promu Challenger realizacja projektu była systematycznie odkładana. Po wyniesieniu na orbitę naukowcy odkryli, że główne zwierciadło na skutek błędnego działania aparatury pomiarowej na Ziemi miało nieprawidłowy profil, przez co zdolność rozdzielcza całego teleskopu znacznie odbiegała od oczekiwanej. W 1993 roku wysłano pierwszą misję serwisową, która przywróciła parametry teleskopu do pierwotnie zakładanej jakości. Umiejscowienie poza ziemską atmosferą daje mu znaczącą przewagę nad teleskopami naziemnymi – zdjęcia nie są rozmazane oraz podatne na skutki zanieczyszczenia świetlnego. Ekstremalnie Głębokie Pole Hubble’a jest najdalej sięgającym astronomicznie zdjęciem, jakie kiedykolwiek wykonano w świetle widzialnym. Wiele obserwacji Hubble’a okazało się przełomowych, pomagając astronomom w lepszym zrozumieniu wielu fundamentalnych problemów astrofizyki.
Hubble to jedyny teleskop serwisowany przez astronautów w przestrzeni kosmicznej. Dotychczas odbyło się pięć misji serwisowych. Pierwsza misja serwisowa miała miejsce w grudniu 1993 roku. Misje 2, 3A oraz 3B wykonały niezbędne naprawy podzespołów oraz dokonały wymiany niektórych instrumentów obserwacyjnych na nowocześniejsze. Po katastrofie promu Columbia w 2003 roku piąta misja serwisowa została ze względów bezpieczeństwa zawieszona. Dopiero 31 października 2006 roku administrator NASA Mike Griffin wyraził na nią zgodę (planowana wówczas na 8 października 2008 roku)[3][4]. Opóźnienia w realizacji planu startów wahadłowców oraz awaria samego teleskopu spowodowały kolejne przesunięcie terminu misji na 12 maja 2009 roku (misja STS-125).
Prom Endeavour, ulokowany w kompleksie startowym 39, pełnił funkcję środka ostrożności mogącego wystartować z misją ratowniczą STS-400 w sytuacji zagrożenia pracy misji remontowania teleskopu.
Naprawy mają pozwolić teleskopowi działać do lat 2030–2040[5], 16 lipca 2021 NASA poinformowało, że teleskop został naprawiony po awarii. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba często opisywany jako następca HST, został wyniesiony na orbitę 25 grudnia 2021. Jest to jednak przede wszystkim teleskop podczerwony, prawdziwym następcą Hubble’a może być dopiero proponowany teleskop ATLAST.