Konstanty I (metropolita kijowski)

Konstanty (zm. ok. 1159 w Czernihowie) – metropolita kijowski w latach 1155–1159, święty prawosławny.

Konstanty

Metropolita kijowski
Kraj działania	Ruś Kijowska
Data i miejsce śmierci	ok. 1159 Czernihów
Metropolita kijowski
Okres sprawowania	1155–1159
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Inkardynacja	Metropolia kijowska
Chirotonia biskupia	1155

Życiorys

Był z pochodzenia Grekiem. Jego chirotonia biskupia miała miejsce jesienią 1155 w Konstantynopolu. Patriarcha Konstantynopola wyświęcił nowego metropolitę kijowskiego na prośbę księcia Jerzego Dołgorukiego, który zdobył w marcu 1155 Kijów. Nowy hierarcha miał zastąpić na katedrze metropolitę Klemensa, wybranego przez sobór biskupów ruskich na polecenie zmarłego w 1154 wielkiego księcia kijowskiego Izjasława II^[1]. Jeszcze przed wyborem na metropolitę kijowskiego Konstanty cieszył się opinią znakomitego teologa^[1].

Po przybyciu na Ruś metropolita Konstanty obłożył anatemą zmarłego Iziasława II oraz swojego poprzednika – Klemensa, jak również wszystkich jego zwolenników. Ogłosił także, że wszystkie działania Klemensa jako metropolity kijowskiego, w tym chirotonie biskupów, w których brał udział, były nieważne. Zimą r. 1156 Konstanty usunął z urzędu także biskupa rostowskiego Nestora, który nie był zwolennikiem odsuniętego hierarchy^[1]. Metropolita kijowski pragnął ponownie rozciągnąć swoją realną władzę na wszystkie eparchie pierwotnie należące do jego metropolii, nad którymi kontrolę utracił – z powodu sytuacji politycznej – Klemens. Zamiar ten nie powiódł się. Konstanty nigdy nie odzyskał faktycznej zwierzchności nad eparchią włodzimierską, gdzie katedrę objął wygnany Klemens Smolatycz, a być może także nad eparchią turowską^[1]. Utworzył natomiast nową administraturę na ziemiach księstwa halicko-wołyńskiego^[1].

22 grudnia 1158 Konstanty uciekł do Czernihowa ze zdobytego przez Mścisława, syna Iziasława II, Kijowa^[1]. W marcu 1159 zrzekł się godności metropolity i zgodził się na skierowanie z Konstantynopola nowego hierarchy; analogiczną decyzję podjęto w stosunku do Klemensa Smolatycza. Wkrótce potem Konstanty zmarł w Czernihowie^[1]. Według hagiografii czując się winien wewnętrznego konfliktu w Kościele w swoim testamencie zawarł nakaz, by nie chować jego ciała, lecz rzucić je na pożarcie dzikim zwierzętom. Biskup czernihowski, który przysiągł metropolicie wypełnić jego wolę, zanim poznał jej treść, postąpił zgodnie z jego życzeniem. Następnie szczątki hierarchy zostały pochowane w Czernihowie na polecenie księcia czernihowskiego Swiatosława^[2].

Konstanty został kanonizowany przez Cerkiew prawosławną. Jego wspomnienie przypada 5 czerwca^[2].

Przypisy

1. Митрополиты Киевские и всея Руси (988—1305 гг.)
2. Блаженный Константин, митрополит Киевский (+ 1159)