Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie

Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie – murowana jaworznicka świątynia parafialna pochodzi z 1532 roku, ale była wielokrotnie przebudowywana: ostatni raz w latach 90. XX wieku według projektu profesora Wiktora Zina. Od 1997 siedziba Jaworznickiej Kapituły Kolegiackiej.

Kolegiata św. Wojciecha
i św. Katarzyny w Jaworznie

kolegiata, kościół parafialny
Fasada świątyni (2019)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Jaworzno
Adres	Plac świętego Jana 17
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Świętych Wojciecha i Katarzyny w Jaworznie
Wezwanie	św. Wojciecha i św. Katarzyny z Aleksandrii
Położenie na mapie Polski Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie
Położenie na mapie województwa śląskiego Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie
Położenie na mapie Jaworzna Kolegiata św. Wojciecha i św. Katarzyny w Jaworznie
50°12′17″N 19°16′29″E
Strona internetowa

Patronami kolegiaty są Święty Wojciech i Święta Katarzyna Aleksandryjska.

Wyposażenie

Fasada kościoła nocą, witraż przedstawiający św. Wojciecha (2011)

W świątyni znajduje się barokowy ołtarz główny wykonany z czarnego marmuru, datowany na XVII wiek. Został on sprowadzony w XIX wieku z kościoła św. Michała w Krakowie, który władze austriackie zamieniły na koszary. W ołtarzu umieszczono kopię obrazu św. Józefa namalowaną w drugiej połowie XVIII wieku.

W kościele na frontowej ścianie znajduje się największy w Europie trójkątny witraż o 177 m² powierzchni i 18,5 m wysokości^[1], którego centralną postacią jest święty Wojciech^[2], zaprojektował go Jerzy Skąpski, wykonano w pracowni Anny i Ireneusza Zarzyckich w Krakowie w 1997 roku z okazji tysiąclecia śmierci św. Wojciecha^[3]; w świątyni jest także wsławiony cudami obraz Matki Boskiej Jaworznickiej (Passawskiej) namalowany w 1666 roku w Neapolu^[4].

Ewidencja zabytków

Część historyczna kolegiaty, tzn. prezbiterium i transept, wybudowane w latach 1936-1939 według projektu Stanisława Gergovicha, została wpisana do gminnej ewidencji zabytków miasta Jaworzno^[5].

Przypisy

1. Jaworzno: witraż w kościele św. Wojciecha. Katolicka Agencja Informacyjna. [dostęp 2019-08-15].
2. Jaworzno: po tych charakterystycznych miejscach ludzie rozpoznają to miasto. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. [dostęp 2019-08-15].
3. Jaworzno: po tych charakterystycznych miejscach ludzie rozpoznają to miasto. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. [dostęp 2019-08-15].
4. Maria Leś-Runicka: Zasłużeni dla Jaworzna: Aleksander Grocholicki – wzór duszpasterza. Bezpłatny Tygodnik Jaworznicki „Extra”, 2015-02-20. [dostęp 2019-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-15)].
5. Wykaz zabytków. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Jaworznie. [dostęp 2024-09-04]. (pol.).