Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Klejówka świerkowa (Gomphidius glutinosus (Schaeff. ex Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny klejówkowatych (Gomphidiaceae)[2].
Młode owocniki klejówki kleistej | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
klejówka świerkowa |
Nazwa systematyczna | |
Gomphidius glutinosus (Schaeff.) Fr. Epicr. syst. mycol.: 319 (Uppsala, 1838) | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gomphidius, Gomphidiaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Schaeffer nadając mu nazwę Agaricus glutinosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Fries, przenosząc go do rodzaju Gomphidius[2].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1990 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym ma również inne nazwy: bedłka kleista, klejówka kleista, klejówka śluzowata[4]. Ma też ludowe nazwy regionalne: czop, klejak, ślimak, ślimaczek, tłuszcz, tłuścioch[5].
O średnicy 4–15 cm, u młodych okazów tępostożkowaty, później półkulisty, łukowaty, na koniec płaski i na środku wklęsły lub nawet lejkowaty. Brzeg zawsze podwinięty. Powierzchnia gładka i pokryta śluzem (w czasie suszy wysycha). Młode owocniki mają kolor fioletowosiwy, siwobrązowy, starsze czekoladowobrązowy, na koniec ochrowy[6]. Często z brzegów kapelusza zwisają śluzowate resztki osłony[7].
Rzadkie, różnej długości, zbiegające przy trzonie. Na młodych okazach białawe, na starszych ciemniejsze[7].
Wysokość 2–5 cm, grubość do 3 cm, walcowaty, pełny, śliski. Posiada zanikający pierścień[6]. Powierzchnia biaława, dołem miejscami żółta. Pod kapeluszem resztki śluzowatej osłony[7].
Pod kapeluszem brązowawy, w dolnej części miejscami cytrynowy, poza tym białawy. Ma łagodny smak i słaby zapach[7].
Czarny. Zarodniki wydłużone, gładkie o rozmiarach 18-22 × 5-8 μm[7].
Występuje na całej półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego[5]. Rośnie w lasach iglastych lub mieszanych, niemal wyłącznie pod świerkami, bardzo rzadko pod innymi gatunkami drzew (grab pospolity, lipa)[4]. Najczęściej występuje na glebach kwaśnych i niezbyt wilgotnych, szczególnie w obecności borówek[8]. Owocniki pojawiają się od lipca do listopada[6].
W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[9].
Grzyb jadalny. Według niektórych autorów średniej jakości[7], według innych jest to dobry grzyb jadalny, w smaku podobny do maślaka ziarnistego[5][8]. Podczas gotowania wydziela dużo śluzu. Jego przyrządzanie jest pracochłonne, należy bowiem z kapelusza usunąć lepką i kwaskowatą skórkę. Dobrze nadaje się do marynowania w occie[5]. Przez grzybiarzy jest on jednak rzadko zbierany[8].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.