Karabin maszynowy Vickers 12,7 mm

Karabin maszynowy Vickers 12,7 mm – powiększona wersja karabinu maszynowego Vickers, używana przez flotę i armię brytyjską w czasie drugiej wojny światowej. Konstrukcją nie różnił się od wersji kalibru 7,7 mm.

Vickers 12,7 mm^{[uwaga 1]}

wkm Vickers 12,7 mm w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Vickers
Rodzaj	wielkokalibrowy karabin maszynowy
Historia
Prototypy	1926
Produkcja	1926
Wyprodukowano	ponad 13,5 tys. wszystkich wersji
Dane techniczne
Kaliber	12,7 mm
Nabój	Vickers 12,7 × 81 mm
Taśma nabojowa	parciana, 100, 200
Wymiary
Długość	890 mm
Długość lufy	794 mm
Masa
karabinu właściwego	24,5 kg
podstawy	1170 kg (morska poczwórna laweta Mk III)
lufy	720 mm
Inne
Prędkość pocz. pocisku	768 m/s
Szybkostrzelność teoretyczna	600–700 strz./min
Szybkostrzelność praktyczna	150–200 strz./min
Zasięg maks.	4570 m
Zasięg skuteczny	730 m

Historia powstania

Konieczność posiadania takiej broni wynikła z doświadczeń pierwszej wojny światowej, która z jednej strony udowodniła znaczenie karabinów maszynowych, a z drugiej pokazała ich niewielką skuteczność przeciwko nowemu wynalazkowi, jakim były czołgi i wozy opancerzone. Szybki rozwój samolotów też wskazywał na konieczność posiadania szybkostrzelnej broni przeciwlotniczej o dużym zasięgu i sile rażenia^[1]. Niemieckie eksperymenty z karabinem maszynowym Maxim kal. 13 mm i francuskie z Hotchkissem 13,2 mm, skłoniły armię i flotę brytyjską do skonstruowania własnego odpowiednika.

W tym celu wykorzystano wypróbowaną i niezawodną konstrukcję, jakim był ulepszony przez Vickersa mechanizm km Maxima, który odpowiednio powiększono, by wykorzystał nabój 12,7 × 81 mm^[1]. Dla poprawienia chłodzenia, wszystkie Vickersy 12,7 mm miały żebrowaną osłonę chłodnicy lufy^[2].

W 1928 r. admiralicja brytyjska przeprowadziła test karabinów Vickers 12,7 mm i Browning wz. 1924. Amerykański karabin strzelał silniejszym nabojem, ale był cięższy i nieco bardziej zawodny. Ostatecznie zadecydował fakt, że identyczna konstrukcja karabinów Vickers miała ułatwić szkolenie żołnierzy i obsługę broni^[1].

Przed drugą wojną światową km Vickers 12,7 mm był podstawową małokalibrową bronią przeciwlotniczą Royal Navy i uzbrojeniem brytyjskich wozów pancernych. Podobnie jak jej mniejszy wariant, broń była niezawodna i solidna, jednak stosunkowo słaby nabój nie miał wystarczającej siły rażenia. W armii lądowej Vickersy stopniowo zastępowano w czołgach przez km-y Besa kal. 15 mm (wozy pancerne np. Guy i czołgi piechoty jak Matilda używały Vickersów najdłużej)^[3]. Także z powodu słabej skuteczności RAF zrezygnował z wielkokalibrowych karabinów maszynowych i z km-ów 7,7 mm przeszedł od razu na działka 20 mm HS 404^[1].

Modele

Poczwórnie sprzężone Vickersy MK III na HMS Ashanti

Mark I – wersja rozwojowa, nie produkowana seryjnie. Oficjalne oznaczenie: Gun, Machine, Vickers, .5-inch, Mk. I. Szybkostrzelność ok. 450 strz./min.^[2]

Mark II, IV i V – wersje lądowe, przeznaczone dla czołgów i wozów pancernych. Wersja II, z 1932, była pierwszą seryjną, wersja V – finalną, udoskonaloną, o ujednoliconym montażu, umożliwiającym zamienne stosowanie km-ów 7,7 i 12,7 mm. Wprowadzona w 1935, wersja Mk V ważyła 28,9 kg i miała szybkostrzelność ok. 500–600 strz./min.^[4] MK V wyprodukowano ok. 1000 sztuk, poprzednich nie więcej niż 100^[1].

Mark III – wersja przeciwlotnicza dla marynarki wojennej, zasilana 200-nabojową taśmą w wymiennych bębnach. Najbardziej rozpowszechnione były poczwórne lawety, z karabinami ustawionymi pionowo jeden nad drugim, cofniętymi względem umieszczonych poniżej. Lufy były w nich minimalnie rozsunięte względem wspólnej osi, aby zwiększyć obszar pokryty ogniem^[5]. Poczwórne podstawy występowały w odmianach: Mark I, I**, II, II** i III^[5]. Większość przedwojennych niszczycieli miała dwa takie zestawy, większe okręty cztery do ośmiu. Montowany także na kutrach torpedowych i artyleryjskich w napędzanych wieżyczkach z jednym lub dwoma karabinami^[5]. Podwójne podstawy występowały w odmianach: Mark IV, V (napędzana hydraulicznie) i VC (produkcji amerykańskiej), a pojedyncze: Mark VI^[5]. Royal Navy używała łącznie ponad 12 500 wkm-ów Vickers, jednak ze względu na malejącą skuteczność, stopniowo zastępowała je działkami Oerlikon 20 mm^[1].

Uwagi

1. Dane w infoboksie dla wersji Mk III według Naval Weapons

Przypisy

1. Anthony G. Williams: THE .5" VICKERS GUNS AND AMMUNITION. [w:] ARTICLES AND RESOURCES ON MILITARY TECHNOLOGY [on-line]. 2005-11-07. [dostęp 2011-01-14]. (ang.).
2. Richard Fisher: Gun, Machine, Vickers, .5-inch, Mk. I. [w:] BRITISH SERVICE VICKERS GUNS [on-line]. 2005. [dostęp 2011-01-14]. (ang.).
3. Chris Chant: Small Arms. Leicester: Silverdale Books Ltd, 2004, s. 158. ISBN 1-85605-790-9.
4. Richard Fisher: Gun, Machine, Vickers, .5-inch, Mk. V. [w:] BRITISH SERVICE VICKERS GUNS [on-line]. 2005. [dostęp 2011-01-14]. (ang.).
5. British 0.50"/62 (12.7 mm) Mark III. [w:] Naval Weapons [on-line]. 2010-01-27. [dostęp 2011-01-14]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Serwis o karabinach Vickers (ang.)