Kanał obiegowy

Kanał obiegowy – element śluzy przeznaczony do napełniania lub opróżniania komory śluzy. Napełnianie i opróżnianie śluzy za pomocą kanałów obiegowych jest jednym z wielu sposobów stosowanych w hydrotechnice.

Rodzaje kanałów obiegowych

Kanały obiegowe dzielą się na:

• krótkie
• długie

Długie kanały obiegowe mogą być prowadzone:

• w ścianach bocznych śluzy
• w dnie śluzy

Zasilanie i odprowadzenie wody

Stosuje się następujące rozwiązania:

• połączenie z awanportem
  • górnym
  • dolnym
• połączenie ze stanowiskiem przy jazie
  • górnym
  • dolnym

Powyższe rozwiązania dotyczą zarówno odprowadzania jak i pobierania wody do napełniania komory śluzy, zarówno dla kanałów obiegowych krótkich jak i długich. Możliwość stosowania połączenia ze stanowiskami jazu kanałem krótkim, uzależnione jest od odległości (położenia) kanału bocznego ze śluzą względem kanału na którym zlokalizowany jest jaz piętrzący na danym stopniu wodnym.

Przekroje

Dla długich kanałów obiegowych stosuje się różne przekroje. Do najczęściej stosowanych należą:

• prostokątny przekryty sklepieniem łukowym

a także:

• prostokątny
• jajowe
• koliste
• inne

Napełnianie śluzy

Ze względów obliczeniowych (obliczenia wykonywane przy projektowaniu śluz), wyróżnia się dwie fazy napełniania komory śluzy za pomocą kanałów obiegowych:

faza I

trwająca w czasie otwierania zamknięć kanałów obiegowych

faza II

obejmująca czas napełniania śluzy, gdy zamknięcia kanałów obiegowych są już całkowicie otwarte.

Systemy kombinowane

W praktyce wykorzystywane są również systemy kombinowane napełniania i opróżniania komory śluzy, tj. takie w których stosuje się równocześnie kilka metod. Jednym z tych sposobów łączonych z innymi metodami są właśnie kanały obiegowe. Takie kombinowane rozwiązanie umożliwia skrócenie czasu napełniania bądź opróżniania zbiornika komory śluzy, przy zapewnieniu stabilności zwierciadła wody zarówno w komorze jak i awanportach, niezbędnej dla bezpieczeństwa jednostek pływających podlegających śluzowaniu. Poszczególne przypadki szczególne wymagają indywidualnego podejścia projektowego, a podział fazy dla napełniania lub opróżniania komplikuje się w zależności od przyjętych rozwiązań. Często stosowanym systemem kombinowanym jest zastosowanie kanałów obiegowych i otworów we wrotach śluzy.

Zobacz też

• śluza wodna

Bibliografia

• Zbigniew Szling, Jan Winter, Drogi wodne śródlądowe, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1988, skrypt Instytutu Geotechniki
• Hanna Nitsch-Cisak, Halina Jurczak, Analiza funkcjonowania śluzy komorowej w ujęciu symulacyjnym, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1983, seria: Konferencje nr 16, Prace Naukowe Instytutu Geotechniki nr 43, Wrocław 27-28 maja 1983 r., ISSN 0370-0836