Jerzy Klocman

Jerzy Klocman, dawn. Jeremiasz Klocman (ur. 5 sierpnia 1873 w Lublinie, zm. 7 października 1937 w Łodzi) – polski inżynier, wiceprezydent Łodzi, polski działacz społeczny i polityczny pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Był synem Jakuba (ur. 10 lutego 1845) i Justyny Lichtenfeld (24 marca 1846 Lublin – 29 lipca 1927 Łódź). Pierwotnie używał imienia Jeremiasz. Po ukończeniu w 1892 r. gimnazjum rządowego męskiego w Łodzi wyjechał na studia na politechnice w Berlinie^[1]. Po uzyskaniu dyplomu inżyniera wrócił do Łodzi i pracował jako prokurent i inżynier ruchu w fabryce włókienniczej Stefana Barcińskiego „Przemysł Wełniany S. Barciński i S-ka” przy ul. Tylnej w Łodzi. Należał do sympatyków Polskiej Partii Socjalistycznej.

W czasie I wojny światowej wchodził w skład Komitetu Obywatelskiego m. Łodzi (1914 – 1915)^[2]. Podczas wyborów do Rady Miejskiej w Łodzi w 1917 r. był jednym z inicjatorów niepodległościowego Bloku Radykalno-Demokratycznego, z ramienia którego kandydował na radnego (lista Radykalno-Demokratycznego Komitetu Wyborczego) i był przez jedną kadencję (1917–1919) członkiem Rady Miejskiej^{[uwaga 1]} i ławnikiem Magistratu^[3][4][5]. Był też wiceprezydentem Łodzi (1 czerwca 1920 – 1 lutego 1921). Po ustąpieniu z tego stanowiska wchodził w skład zarządu Towarzystwa Krzewienia Oświaty (TKO). Należał do Stowarzyszenia Techników. Był członkiem Rady Nadzorczej Gazowni Łódzkiej (17 kwietnia 1920 – 17 maja 1922) oraz jej przewodniczącym (8 czerwca 1922 – 26 lipca 1923). Był przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Rady Przybocznej przy Tymczasowym Prezydencie m. Łodzi.

W 1937 r. mieszkał przy ul. J. Kilińskiego 179/181^[6].

Był człowiekiem idei i czynu... [...] Mawiał zawsze, że należy do tych obywateli, którzy z państwa nic nie czerpią dla siebie, a chętnie oddadzą mu wszystkie siły, zasoby i życie... (Aleksy Rżewski)^[7].

Zmarł 7 października 1937 r. w Łodzi^[8][9]. Żonaty z Chają z Chmielewskich, I voto Rueff, z którą miał córkę Janinę Ludwikę (ur. 23 lutego 1906).

Uwagi

1. Ponieważ J. Klocman zdobył kolejno mandat radnego w I kurii (skupiającej wyborców spośród inteligencji zawodowej) i V kurii (skupiającej wyborców będących płatnikami podatku mieszkaniowego), więc w tej ostatniej mandat radnego objął ostatecznie Henryk Dylion^[3].

Przypisy

1. Z miasta. W tutejszem gimnazyum męzkiem.... „Dziennik Łódzki. Pismo przemysłowe, handlowe i literackie”. Rok IX (135), s. 2, kol. 1–2, 9 czerwca^?/21 czerwca 1892. Bolesław Knichowiecki (red.). Łódź: Stefan Kossuth. [dostęp 2022-01-09]. Tam: jako Klotzman Jeremiasz.
2. Lista członków Komitetów Obywatelskich m. Łodzi 1914 – 1915, Łódź (1915).
3. Stawiszyńska 2016 ↓, s. 674.
4. Goerne 1919 ↓, s. 81 (PDF – 83).
5. Kronika. Wynik wyborów. „Nowy Kurjer Łódzki. Dziennik polityczny, społeczny i literacki”. Rok XIX (23), s. 2, kol. 1, 1917-01-25. Antoni Książek (red. nacz.). Łódź: Antoni Książek. [dostęp 2022-01-09].
6. Żumański (red.) 1937–1939 ↓, s. 220 (PDF – 222), kol. 3.
7. Aleksy Rżewski. Jerzy Klocman. „Głos Poranny. Dziennik społeczny, polityczny i literacki”. Rok IX (278), s. 6, kol. 4, 1937-10-09. Lucjan Lipiński (red. odp.). Łódź: Głos Poranny – Jan Urbach i S-ka. [dostęp 2022-01-09].
8. Z karty żałobnej. B.p. inż. Jerzy Klocman [oraz dwa nekrologi]. „Ilustrowana Republika”. Rok XV (278), s. 4, kol. 4; s. 8, kol. 1–3, 1937-10-09. Stefan Dymek (red. odp.). Łódź: Wydawnictwo „Republika” Sp. z ogr. odp. [dostęp 2022-01-09].
9. b.p. Jerzy Klocman [nekrolog]. „Ilustrowana Republika”. Rok XV (279), s. 8, kol. 2–4, 1937-10-10. Stefan Dymek (red. odp.). Łódź: Wydawnictwo „Republika” Sp. z ogr. odp. [dostęp 2022-01-09].

Bibliografia

• Antoni Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r.. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 81 (PDF – 83), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-07].
• Kempa Andrzej, Szukalak Marek Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych. Tom II A-Z, Łódź 2002, Oficyna Bibliofilów, ISBN 83-87522-52-X, s. 56.
• Kuciński J., Gazownia Łódzka (1867–1997), Łódź 1998.
• Aneta Stawiszyńska: Łódź w latach I wojny światowej. Wyd. I. Oświęcim: Wydawnictwo „Napoleon V”, 2016, s. 674. ISBN 978-83-65495-27-3.
• Antoni Żumański (red.): Księga adresowa miasta Łodzi i województwa łódzkiego z informatorami m. stoł. Warszawy, wojew. krakowskiego, wojew. kieleckiego, wojew. lwowskiego, wojew. poznańskiego, wojew. pomorskiego z m. Gdynią i wojew. śląskiego. Rocznik 1937–1939. Wyd. I. Cz. II: Wykaz mieszkańców miasta Łodzi [A – K]. Łódź: Antoni Żumański. Wydawnictwo Księgi Adresowej (pod kontrolą redakcyjną Zarządu Miejskiego w Łodzi), 1937–1939, s. 220 (PDF – 222), kol. 3. [dostęp 2022-01-09]. Tam: Klocman Jerzy, inż.