![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Feminizm_intersekcjonalny_i_bez_granic.jpg/640px-Feminizm_intersekcjonalny_i_bez_granic.jpg&w=640&q=50)
Intersekcjonalność
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Intersekcjonalność (ang. intersectionality, od ang. intersection – skrzyżowanie) – zjawisko krzyżowania się ze sobą, nakładania i zazębiania różnych kategorii społecznych, wzmacniających dyskryminację grup i jednostek, np. płci konstruowanej społecznie, etniczności, rasy, klasy, orientacji seksualnej, narodowości, wieku, religii, czy niepełnosprawności[1]. Analiza intersekcjonalna (teoria przecięć) została rozwinięta przede wszystkim w ramach feminizmu.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Feminizm_intersekcjonalny_i_bez_granic.jpg/640px-Feminizm_intersekcjonalny_i_bez_granic.jpg)
Pojęcie intersekcjonalności do dyskursu akademickiego wprowadziła amerykańska badaczka Kimberlé Williams Crenshaw w latach 70. XX w. Upowszechniło się ono pod koniec lat 80. XX w. wraz z rozkwitem czarnego feminizmu i krytyką esencjalizmu. Według Crenshaw w przypadku przecinania się kilku rodzajów dyskryminacji nie możemy mówić o ich sumie, ale o współdziałaniu, np. doświadczenia czarnej kobiety nie można analizować, rozpatrując oddzielnie kategorie rasy i płci[2].
Teoria intersekcjonalna jest mocno osadzona w historii feminizmu, ponieważ swój początek wzięła z wewnętrznych konfliktów i dyskusji dotyczących zagadnień esencjalizmu, tożsamości i władzy[3]. Wywodzi się zatem z krytyki dominacji w dyskursie białych feministek. Feministki koloru, używając pojęcia intersekcjonalności, podkreślały przede wszystkim krzyżowane rasy, klasy i etniczności, które były podstawowymi kategoriami wykluczającymi w Stanach Zjednoczonych. Analiza intersekcjonalna przywróciła pojęcie klasy do głównego nurtu feminizmu (poza feminizmem neoliberalnym).
Intersekcjonalność stanowi istotny paradygmat dla studiów kulturowych i społecznych. Analiza intersekcjonalna stopniowo obejmuje coraz więcej kategorii, np. wiek czy niepełnosprawność, jednak wciąż najliczniejsze pozostają badania poświęcone relacji rasa-płeć[4]. Mimo iż perspektywa intersekcjonalna wzięła swój początek z ruchu feministycznego i badań nad społecznymi systemami opresjonowania kobiet, współcześnie stosuje się ją w odniesieniu do całych populacji bez względu na płeć, dostrzegając przy tym wiele tożsamości mniejszościowych, u przecięć których dochodzi do zbudowania tożsamości globalnej.