Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grzybiec purpurowozarodnikowy (Porphyrellus porphyrosporus (Fr. & Hök) E.-J. Gilbert) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
grzybiec purpurowozarodnikowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Porphyrellus porphyrosporus (Fr. & Hök) E.-J. Gilbert Les Livres du Mycologue Tome I-IV, Tom. III: Les Bolets: 99 (1931) | |
.JPG)
.JPG)
.jpg)
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Porphyrellus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1835 r. Elias Fries i Christopher Theodor Hök nadając mu nazwę Boletus porphyrosporus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1931 r. Edouard-Jean Gilbert[1].
Nazwę polską nadała Alina Skirgiełło w 1960 roku. Władysław Wojewoda w 1998 roku nadał temu gatunkowi polską nazwę goryczak purpurowozarodnikowy, gdyż wówczas znajdował się on w rodzaju Tylopilus jako T. porphyrosporus. Najnowsze badania potwierdzają przynależność tego gatunku jednak do rodzaju Porphyrellus[2].
Średnica 8–14 cm, młody półkulisty, później wypukły do prawie płaskiego, o okrągłym lub owalnym kształcie. Za młodu jasnoszary, wcześnie ciemniejący brązowo do szarobrązowego; powierzchnia matowa i delikatnie omszona, nie śliska[3]. W większości przypadków jest ciemny i wygląda, jak przydymiony. Skórka nie daje się ściągnąć, na starość czasami pęka[4].
Młode-jasne, szarożółte, wcześnie szarobrązowe, plamiące się po uszkodzeniu; wokół trzonu krótsze; pory najczęściej drobne, niekiedy bywają też względnie duże, a wówczas sięgają aż na górną stronę kapelusza[3].
Wysokość 4–16 cm, grubość 1–4 cm, początkowo beczułkowaty, później walcowaty[4]. Podobnie jak kapelusz jest umbrowobrązowy do smolistobrązowego, delikatnie zamszowaty; stosunkowo wysmukły i cienki[3].
Biały lub brudnoszarobiaławy, po przekrojeniu słabo nabiega zielonkawobłękitno (przede wszystkim nad rurkami), a powoli czerwienieje, szczególnie pod skórką kapelusza. Bez zapachu o smaku łagodnym[3].
Ciemnoczerwonawobrązowy. Zarodniki podłużnie eliptyczno-wrzecionowate, gładkie, o średnicy 14–20 × 6–8 µm[3].
Trudny do pomylenia z innymi gatunkami grzybów[4]. Wśród borowikowatych wyróżnia się związkiem chemicznym o innym składzie.
Występuje w Ameryce Północnej, Europie oraz Japonii[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[6]. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Niemczech, Estonii, Litwie, Szwecji, Norwegii, Łotwie[2].
Rośnie w lasach iglastych i mieszanych, rzadziej w liściastych, na ziemi, pod świerkami, jodłami i bukami, na kwaśnych glebach, szczególnie w rejonach wyżej położonych. Owocniki wyrastają od czerwca do listopada[2].
Grzyb niejadalny[7]. Grzyb mikoryzowy[4]. Nie jest trujący i może być spożywany, ale zwykle jest traktowany jako niejadalny z uwagi na wręcz odrażający smak i zapach podczas gotowania[8].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
