![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Scotland-Staffa-Fingals-Cave-1900.jpg/640px-Scotland-Staffa-Fingals-Cave-1900.jpg&w=640&q=50)
Grota Fingala
jaskinia turystyczna (Argyll and Bute, Wielka Brytania) / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Grota Fingala (ang. Fingal's Cave, gael. Uamh-Binn) – morska jaskinia na niezamieszkanej wyspie Staffa należącej do archipelagu Hebrydów Wewnętrznych w Szkocji, część Narodowego Rezerwatu Przyrody na terenie National Trust for Scotland[1].
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Scotland-Staffa-Fingals-Cave-1900.jpg/640px-Scotland-Staffa-Fingals-Cave-1900.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Fingals_cave_staffa_internal.jpg/640px-Fingals_cave_staffa_internal.jpg)
Ściany groty uformowane zostały przez sześciokątne kolumny bazaltowe podobne w swojej strukturze (i będące częścią tej samej prehistorycznej lawy) do Grobli Olbrzyma w Irlandii Północnej i do bazaltowych klifów z wyspy Ulva. W obu przypadkach nagłe ochładzanie się powierzchni gorącej lawy spowodowało jej pękanie według heksagonalnego wzoru, podobnie jak osuszane błoto pęka gdy się kurczy, a pęknięcia te stopniowo powiększają się w głąb jako rezultat chłodzenia i kurczenia lawy do formy kolumn. Procesy erozji powodują dalsze systematyczne ich odsłanianie[2].
Powierzchnia groty i jej łukowate sklepienie[3] sprzyjają powstawaniu niepokojących dźwięków będących echem fal morskich, stwarza to atmosferę naturalnej katedry. Grota ma również gaelicką nazwę, która brzmi Uamh-Binn, co znaczy „grota melodii”[4].
Została odkryta przez XVIII-wiecznego naturalistę Josepha Banksa w 1772 roku[4][5]. Nadano jej nazwę Grota Fingala na cześć jednego z bohaterów Pieśni Osjana, epickiego poematu autorstwa XVIII-wiecznego szkockiego poety-historyka Jamesa Macphersona opartego na starych celtyckich opowieściach i balladach z cyklu osjańskiego. W irlandzkiej mitologii bohater Fingal znany jest jako Fionn mac Cumhail i wedle sugestii Macphersona przybierał imię Fingala (co znaczy „biały nieznajomy”[6]), jakkolwiek w staro-gaelickim imię to brzmi jako Finn[7]. Legenda o Grobli Olbrzymiej czyni z Fionna czy Finna budowniczego nasypu pomiędzy Irlandią a Szkocją, nazywanego 'drogą gigantów'[2].
Jaskinię na wyspie Staffa odwiedził w 1829 roku kompozytor Felix Mendelssohn, zainspirowany przez dziwne echo wewnątrz groty napisał uwerturę Hebrydy, opus 26, znaną również jako Uwertura Groty Fingala[8][4]. Uwertura Mendelssohna przyczyniła się do popularyzacji groty jako atrakcji turystycznej[4][5]. Jaskinia wzbudziła zainteresowanie XIX-wiecznego pisarza Juliusza Verne’a, poetów Williama Wordswortha, Johna Keatsa i Alfreda Tennysona[1] czy artysty malarza Williama Turnera, który w 1832 namalował „Staffa, Grota Fingala”[9]. Dramatopisarz August Strindberg umieścił scenę ze swojej „A Dream Play” w miejscu nazwanym „Fingal's Grotto. Szkocki powieściopisarz Walter Scott opisał Grotę Fingala jako „jedno z najbardziej nadzwyczajnych miejsc, które kiedykolwiek odwiedziłem”[10]. Również królowa Wiktoria zwiedziła to miejsce[4][1].
Grota ma wysokie łukowate wejście i wypełniona jest wodą, jakkolwiek dzisiaj już łodzie nie mogą do niej wpłynąć[4]. Turyści mogą wejść do środka wąską ścieżką, prowadzącą powyżej poziomu wody.