Kartuzy (gmina)

Kartuzy – gmina miejsko-wiejska w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie gdańskim.

Kartuzy

gmina miejsko-wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kartuski
TERC	2205023
Burmistrz	Mieczysław Grzegorz Gołuński (2014)
Powierzchnia	205,28 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	33 512[1]
• gęstość	162,3 os./km²
Nr kierunkowy	58
Tablice rejestracyjne	GKA
Adres urzędu: ul. Hallera 1 83-300 Kartuzy
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 26
Położenie na mapie województwa pomorskiego Kartuzy
Położenie na mapie Polski Kartuzy
54°20′N 18°12′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedzibą gminy jest miasto Kartuzy.

Według danych z 31 marca 2011 gminę zamieszkiwało 32 631 osób^[2]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 gminę zamieszkiwało 33 700 osób^[3].

Według danych z 31 grudnia 2019 gminę zamieszkiwało 34 013 osób^[4].

Na budynku Urzędu Miejskiego w Kartuzach są tablice w języku kaszubskim.

Podział administracyjny

W skład gminy wchodzą 24 sołectwa^[5]: Bącz, Borowo, Brodnica Dolna, Brodnica Górna, Dzierżążno, Głusino, Grzybno, Kaliska, Kiełpino, Kolonia, Kosy, Łapalice, Mezowo, Mirachowo, Nowa Huta, Pomieczyńska Huta, Prokowo, Ręboszewo, Sianowo, Sianowska Huta, Sitno, Smętowo Chmieleńskie, Staniszewo, Stara Huta.

Struktura powierzchni

Według danych z 2005 gmina Kartuzy ma obszar 205,28 km²^[6], w tym:

• użytki rolne: 42%
• użytki leśne: 46%.

Gmina stanowi 18,33% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	30 850	100	15 667	50,8	15 183	49,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	150,3		76,3		74

Miejscowości

Tab. 2. Miejscowości podstawowe oraz ich integralne części w administracji gminy Kartuzy, z wyrażeniem ich położenia geograficznego.
Identyfikator SIMC	Nazwa miejscowości	Rodzaj miejscowości	Miejscowość podstawowa lub statystyczna	Położenie geograficzne
0163423	Ameryka	część wsi	Mirachowo	54°24′13″N 18°00′28″E
0163110	Ameryka Dzierżąska	część wsi	Dzierżążno	54°19′26″N 18°16′13″E
0162949	Bącz	wieś		54°22′56″N 17°59′36″E
0163274	Bernardówka	część wsi	Kiełpino	54°17′20″N 18°12′35″E
0163328	Borowiec	część wsi	Kolonia	54°24′43″N 18°07′27″E
0162961	Borowo	wieś		54°19′13″N 18°17′34″E
0163713	Bory	część wsi	Staniszewo	54°24′46″N 18°03′31″E
0163280	Bór	część wsi	Kiełpino	54°17′25″N 18°15′10″E
0163067	Brodnica Dolna	wieś		54°15′49″N 18°05′43″E
0162978	Brodnica Górna	wieś		54°16′13″N 18°04′59″E
0163720	Bukowa Góra	część wsi	Staniszewo	54°25′06″N 18°03′50″E
0163096	Burchardztwo	kolonia	Burchardztwo	54°19′13″N 18°13′02″E
0163370	Bylowo-Leśnictwo	osada	Kosy	54°20′22″N 18°10′30″E
0163430	Cegielnia	część wsi	Mirachowo	54°23′40″N 18°00′54″E
0163334	Chojna	część wsi	Kolonia	54°22′47″N 18°06′38″E
0163630	Cieszonko	część wsi	Sianowo	54°23′08″N 18°04′51″E
0162984	Dejk	część wsi	Brodnica Górna	54°17′02″N 18°06′27″E
0163340	Diable Kopyto	część wsi	Kolonia	54°23′18″N 18°06′53″E
0163104	Dzierżążno	wieś		54°18′57″N 18°16′16″E
0163140	Dzierżążno-Leśnictwo	osada leśna	Dzierżążno	54°19′58″N 18°16′59″E
0163156	Głusino	wieś		54°24′40″N 18°05′46″E
0162990	Grzebieniec	część wsi	Brodnica Górna	54°17′49″N 18°06′30″E
0163185	Grzybno	wieś		54°21′10″N 18°13′05″E
0163191	Grzybno Dolne	część wsi	Grzybno	54°21′05″N 18°13′49″E
0163200	Grzybno Górne	część wsi	Grzybno	54°21′19″N 18°12′37″E
0163245	Kaliska	osada	Kaliska	54°20′04″N 18°14′11″E
0163009	Kalka	część wsi	Brodnica Górna	54°17′17″N 18°04′20″E
0163498	Kamienna Góra	część wsi	Nowa Huta	54°25′13″N 18°00′24″E
0163736	Kamionka	część wsi	Staniszewo	54°23′37″N 18°03′54″E
0163015	Kamionka	część wsi	Brodnica Górna	54°15′44″N 18°04′15″E
0934547	Kartuzy	miasto		54°20′01″N 18°12′10″E
0163742	Kępa	część wsi	Staniszewo	54°24′05″N 18°05′31″E
0163268	Kiełpino	wieś		54°17′25″N 18°13′39″E
0163311	Kolonia	wieś		54°23′55″N 18°06′45″E
0163357	Kosy	wieś		54°19′03″N 18°09′25″E
0163535	Kozłowy Staw	część wsi	Łapalice	54°21′25″N 18°08′05″E
0163759	Krzewino	część wsi	Staniszewo	54°24′04″N 18°03′58″E
0163587	Legard	część wsi	Ręboszewo	54°17′34″N 18°09′18″E
0163765	Lesińce	część wsi	Sianowo	54°23′56″N 18°05′52″E
0163305	Leszno	kolonia wsi	Kiełpino	54°18′14″N 18°12′26″E
0163386	Łapalice	wieś		54°20′45″N 18°07′45″E
0163216	Melgrowa Góra	część wsi	Grzybno	54°21′53″N 18°12′18″E
0163400	Mezowo	wieś		54°18′46″N 18°14′23″E
0163417	Mirachowo	wieś		54°23′43″N 18°01′41″E
0163446	Mirachowo	osada leśna	Mirachowo	54°24′15″N 17°59′48″E
0163452	Mirachowo-Wybudowanie	część wsi	Mirachowo	54°24′31″N 18°01′18″E
0163647	Młyńsko	część wsi	Sianowo	54°22′45″N 18°06′00″E
0163392	Mokre Łąki	część wsi	Prokowo	54°21′49″N 18°08′21″E
0163021	Mostki	część wsi	Brodnica Górna	54°17′27″N 18°05′24″E
0163038	Na Łąkach	część wsi	Brodnica Górna	54°17′06″N 18°06′06″E
0163481	Nowa Huta	wieś		54°24′57″N 18°01′41″E
0163162	Nowinki	część wsi	Głusino	54°24′53″N 18°06′34″E
0163512	Nowiny	część wsi	Pomieczyńska Huta	54°22′39″N 18°09′06″E
0162955	Olszowe Błoto	część wsi	Bącz	54°22′55″N 18°00′19″E
0163073	Ostowo	część wsi	Brodnica Dolna	54°16′01″N 18°06′43″E
0163469	Palestyna	część wsi	Mirachowo	54°23′31″N 18°00′19″E
0163222	Pieciska	część wsi	Grzybno	54°22′03″N 18°12′56″E
0163127	Pikarnia	część wsi	Dzierżążno	54°18′43″N 18°16′47″E
0163506	Pomieczyńska Huta	wieś		54°23′19″N 18°10′12″E
0163529	Prokowo	wieś		54°21′28″N 18°09′59″E
0163541	Prokowskie Chrósty	część wsi	Prokowo	54°21′22″N 18°11′43″E
0163593	Przybród	część wsi	Ręboszewo	54°17′34″N 18°08′18″E
0163771	Przytoki	część wsi	Staniszewo	54°24′52″N 18°03′01″E
0163788	Raj	część wsi	Staniszewo	54°24′20″N 18°03′36″E
0163570	Ręboszewo	wieś		54°17′24″N 18°07′20″E
0163239	Sarnowo	część wsi	Grzybno	54°22′06″N 18°11′50″E
0163080	Sarnówko	część wsi	Brodnica Dolna	54°16′21″N 18°06′54″E
0163624	Sianowo	wieś		54°22′59″N 18°05′38″E
0163682	Sianowo Leśne	osada	Sianowska Huta	54°22′45″N 18°08′15″E
0163653	Sianowska Huta	wieś		54°23′26″N 18°08′15″E
0163558	Sitna Góra	kolonia	Prokowo	54°22′45″N 18°10′48″E
0163699	Sitno	wieś		54°20′19″N 18°18′01″E
0163601	Smętowo Chmieleńskie	wieś		54°18′09″N 18°09′00″E
0163363	Smętowo Leśne	osada leśna wsi	Kosy	54°17′39″N 18°09′19″E
0163133	Smolarnia	część wsi	Dzierżążno	54°18′24″N 18°16′18″E
0163660	Smolne Błoto	część wsi	Sianowska Huta	54°23′45″N 18°09′20″E
0163707	Staniszewo	wieś		54°23′44″N 18°04′41″E
0163802	Stara Huta	wieś		54°25′27″N 18°03′05″E
0163179	Stążki	część wsi	Głusino	54°25′31″N 18°06′06″E
0163475	Strysza Buda	wieś		54°23′59″N 18°02′45″E
0163794	Szade Góry	część wsi	Staniszewo	54°24′53″N 18°04′52″E
0163044	Szklana Huta	część wsi	Brodnica Górna	54°17′40″N 18°05′15″E
0163618	Szrotowo	część wsi	Smętowo Chmieleńskie	54°18′03″N 18°08′01″E
0163297	Trątkowice	część wsi	Kiełpino	54°17′13″N 18°15′13″E
0163564	Ucisk	część kolonii	Sitna Góra	54°22′47″N 18°11′42″E
0163676	Welk	część wsi	Sianowska Huta	54°23′04″N 18°08′49″E
0163050	Złota Góra	część wsi	Brodnica Górna	54°16′42″N 18°05′59″E
Źródła: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części(xls),Zbiory danych państwowego rejestru nazw geograficznych -2024-10-17

• Piramida wieku mieszkańców gminy Kartuzy w 2014^[1]:

Pozostałe miejscowości niesołeckie

Bernardówka, Borowiec, Bór-Okola, Bukowa Góra, Burchardztwo, Bylowo-Leśnictwo, Chojna, Cieszonko, Dzierżążno-Leśnictwo, Grzybno Górne, Kamienna Góra, Kalka, Kamionka, Kępa, Kozłowy Staw, Krzewino, Lesińce, Leszno, Melgrowa Góra, Mirachowo (osada leśna), Młyńsko, Mokre Łąki, Nowinki, Nowiny, Olszowe Błoto, Ostowo, Pieciska, Pikarnia, Prokowskie Chrósty, Przybród, Przytoki, Raj, Sarnowo, Sarnówko, Sianowo Leśne, Sitna Góra, Smętowo Leśne, Smolne Błoto, Stążki, Strysza Buda, Szade Góry, Szklana Huta, Szrotowo, Ucisk, Złota Góra.

Ochrona przyrody

• Kaszubski Park Krajobrazowy
• Lasy Mirachowskie
• Rezerwat przyrody Jezioro Lubogoszcz
• Rezerwat przyrody Jezioro Turzycowe
• Rezerwat przyrody Kurze Grzędy
• Rezerwat przyrody Leśne Oczko
• Rezerwat przyrody Staniszewskie Błoto
• Rezerwat przyrody Staniszewskie Zdroje
• Rezerwat przyrody Szczelina Lechicka
• Rezerwat przyrody Zamkowa Góra
• Rezerwat przyrody Żurawie Błota

Sąsiednie gminy

Chmielno, Linia, Przodkowo, Sierakowice, Somonino, Stężyca, Szemud, Żukowo.

Przypisy

1. Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14].
3. Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-12], liczba ludności na podstawie danych GUS.
4. Gmina Kartuzy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-11-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
5. Biuletyn Informacji Publicznej – Gmina Kartuzy. BIP. [dostęp 2012-03-06].
6. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].