Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Górale Czadeccy – góralska grupa etnograficzna zamieszkująca dolinę Kysucy (region Kysuce), w północno-zachodniej Słowacji, na południe od Przełęczy Jabłonkowskiej[1][2] oraz enklawy na Liptowie i Bukowinie. Jest pochodzenia śląsko-małopolskiego.
Miejsce zamieszkania | |
---|---|
Język | |
Religia | |
Grupa | |
Pokrewne |
Górale Śląscy, Górale Żywieccy |
Górali Czadeckich cechuje pewna odrębność względem Górali Śląskich, co jest związane z innymi kierunkami wpływów na tę ludność[2].
Omawiana grupa sąsiaduje od południa ze Słowakami, od zachodu z morawską ludnością czeską. Tereny na północ od Górali czadeckich zamieszkują Górale Śląscy (pośród nich Jacki), na wschodzie Górale Żywieccy[3].
Gwary czadeckie charakteryzują się wpływami małopolskimi, śląskimi i języka słowackiego.
Największe miasta regionu Górali Czadeckich: Czadca i Turzówka.
Zachodzący (z różnym nasileniem) na przestrzeni dziejów proces asymilacji językowej (zarówno dobrowolny, jak i przymusowy), oddziaływał także na Górali Czadecckich o polskich korzeniach[3][4].
Stefan Michalski w 1931 roku podawał, że w Czadeckiem mieszka ponad 13 tysięcy Polaków[5]. Według słowackiego spisu powszechnego z 2011 roku w powiecie Czadca narodowość polską deklarowało 69 osób, natomiast polski, jako język ojczysty, wskazało 75 osób[6].
W początkach XIX wieku, z powodu przeludnienia rejonu czadeckiego, część tamtejszych Górali przesiedliła się na Bukowinę, głównie w rejon Czerniowiec i Starej Huty. Ze względu na odrębność językową i wyznaniową w stosunku do miejscowej ludności ruskiej i mołdawskiej, Górale Czadeccy zamieszkujący Bukowinę pozostawali w izolacji, tym samym przechowali gwarę oraz charakterystyczny folklor[7]. Obecnie przeważnie posługują się gwarą góralską (komunikacja prywatna) lub językiem ogólnopolskim (komunikacja kościelna); języki państwowe używane są w szkole i administracji[8].
W latach 1945–1948 przeprowadzona została akcja repatriacyjna, skutkiem której ok. 5 tysięcy bukowińskich Górali zostało przesiedlonych w okolice Żar, Żagania oraz na Pomorze Zachodnie[9].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.