Fulica – rodzaj ptaków z rodziny chruścieli (Rallidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Fulica[1] |
Linnaeus, 1758[2] |
|
Przedstawiciel rodzaju – łyska wielka (F. gigantea) |
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ptaki |
Podgromada |
Neornithes |
Infragromada |
ptaki neognatyczne |
Rząd |
żurawiowe |
Nadrodzina |
Ralloidea |
Rodzina |
chruściele |
Podrodzina |
łyski |
Rodzaj |
Fulica |
Typ nomenklatoryczny |
Fulica atra Linnaeus, 1758 |
Synonimy |
- Phalaria Reichenbach, 1852[3]
- Lysca Reichenbach, 1852[3]
- Lupha Reichenbach, 1852[3]
- Lycornis Bonaparte, 1856[4]
- Lophophalaris Heine, 1890[5]
- Palaeolimnas Forbes, 1893[6]
- Paludiphilus Hachisuka, 1953[7]
- Nesophalaris Brodkorb & Dawson, 1962[8]
|
|
Gatunki |
|
|
|
Zamknij
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce, Eurazji, Australazji, Ameryce oraz na Hawajach[9]. Gatunek z wysp Mauritius i Reunion wymarł[10].
Długość ciała 34–59 cm, rozpiętość skrzydeł 56–85 cm; masa ciała 305–2500 g[9].
Etymologia
- Fulica: łac. fulica, fuliga lub fulix, fulicis „łyska”[11].
- Phalaria: łac. phalaris, phalaridis „niezidentyfikowany ptak wodny”, prawdopodobnie łyska, od gr. φαλαρις phalaris, φαλαριδος phalaridos „niezidentyfikowany ptak wodny”, prawdopodobnie łyska, od φαλος phalos „biały”[12]. Gatunek typowy: Fulcia gigantea Eydoux & Souleyet, 1841.
- Lysca: późnołac. luscicius „modry, niebiesko-szary” (por. łac. luscus „jednooczny”)[13]. Gatunek typowy: Fulica ardesiaca von Tschudi, 1843.
- Lupha: hr. λοφος lophos „czub, tonsura”[14]. Gatunek typowy: Fulica cristata Linnaeus, 1758.
- Lycornis: gr. λυκος lukos „kawka” (tj. czarny); ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[15]. Gatunek typowy: Fulica cornuta Bonaparte, 1853.
- Lophophalaris: gr. λοφος lophos „czub”; φαλαρις phalaris, φαλαριδος phalaridos „płetwo-stopy ptak wodny”, prawdopodobnie łyska[16]. Nowa nazwa dla Lupha Reichenbach, 1852, ze względu na puryzm.
- Palaeolimnas: gr. παλαιος palaios „stary, starożytny”; nowowłac. limnas „wodnik”, od gr. λιμνας limnas „z bagna”, od λιμνη limnē „bagno, mokradło”[17]. Gatunek typowy: †Fulica newtonii Milne-Edwards, 1867.
- Paludiphilus: łac. palus, paludis „bagno, mokradło”; gr. φιλος philos „miłośnik”[18]. Gatunek typowy: †Fulica newtonii Milne-Edwards, 1867.
- Nesophalaris: gr. νησος nēsos „wyspa” (tj. Chatham); φαλαρις phalaris „łyska”[19]. Gatunek typowy: †Fulica chathamensis Forbes, 1892.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[20]:
- Fulica rufifrons R.A. Philippi, Sr. & Landbeck, 1861 – łyska czerwonoczelna
- Fulica cornuta Bonaparte, 1853 – łyska rogata
- Fulica gigantea Eydoux & Souleyet, 1841 – łyska wielka
- Fulica armillata Vieillot, 1817 – łyska żółtodzioba
- Fulica newtonii A. Milne-Edwards, 1867 – łyska maskareńska – takson wymarły
- Fulica atra Linnaeus, 1758 – łyska
- Fulica cristata J.F. Gmelin, 1789 – łyska czubata
- Fulica americana J.F. Gmelin, 1789 – łyska amerykańska
- Fulica alai Peale, 1848 – łyska hawajska
- Fulica ardesiaca von Tschudi, 1843 – łyska andyjska
- Fulica leucoptera Vieillot, 1817 – łyska złotoczelna
Fulica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 152. (łac.).
H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xxi. (niem.).
M. Hachisuka: The dodo and kindred birds: or, the extinct birds of the Mascarene Islands. London: H.F. & G. Witherby, 1953, s. 154. (ang.).
P. Brodkorb & E.W. Dawson. Nomenclature of Quaternary Coots from Oceanic Islands. „The Auk”. 79 (2), s. 267, 1962. DOI: 10.2307/4082529. (ang.).
Fulica newtonii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-10-29] (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: