Loading AI tools
rodzaj roślin Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Frizea (Vriesea Lindl.) – rodzaj roślin z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae). Obejmuje w szerokim ujęciu ok. 265 gatunków[4], ale w XXI wieku podejmowane są próby ich reklasyfikacji i w proponowanych ujęciach liczba gatunków tu zaliczanych jest mniejsza[5]. Zasięg rodzaju w szerokim ujęciu obejmuje obszar od Meksyku i Antyli po Argentynę i Urugwaj[6], przy czym stosunkowo nieliczni jego przedstawiciele rosną w Amazonii[4]. W wąskim ujęciu (Vriesea s.s.) zaliczane są tu niemal wyłącznie gatunki występujące w południowej Brazylii, zwłaszcza w Mata Atlântica[5].
Vriesea carinata | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
frizea | ||
Nazwa systematyczna | |||
Vriesea Lindley Edwards's Bot. Reg. 29: ad t. 10. 7 Feb 1843[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
V. psittacina (W. J. Hooker) Lindley[3] | |||
Synonimy | |||
|
W większości są to rośliny epifityczne, rosnące w mezofitycznych lasach[6], ale też w górskich zbiorowiskach trawiastych[4] i na terenach skalistych (w górach do 2500 m n.p.m.)[7]. Ich kwiaty zapylane są przez nietoperze, ale też są samopylne[6]. Poszczególne kwiaty kwitną krótko[7], ale efektowne kwiatostany utrzymują się często przez kilka miesięcy[7][8]. Wiele gatunków osiąga okazałe rozmiary i odgrywa istotną rolę w ekosystemach. Zbiorniki tworzące się u nasad liści V. ranifera stanowią kluczowe siedlisko dla rozwoju związanych z tą rośliną gatunków płazów[4].
Ze względu na efektowny wygląd, zwłaszcza jaskrawe zabarwienie kwiatostanów, liczne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne. Hodowcy tych roślin uzyskali bardzo wiele odmian ozdobnych, w tym wiele mieszańcowych o trudnym już do ustalenia pochodzeniu[4]. W warunkach domowych jako rośliny doniczkowe uprawiane są zwłaszcza frizea lśniąca V. splendens (= Lutheria splendens), V. psittacina[9][10], frizea łódkowata V. carinata[11]. Rośliny z tego rodzaju uprawiane są w cieplejszych regionach także w ogrodach. Do najbardziej mrozoodpornych należy V. philippocoburgi wytrzymująca do -5 °C (bywa uprawiana w ogrodach na Wyspach Brytyjskich)[8].
Nazwa rodzajowa upamiętnia holenderskiego lekarza i botanika – Willema Hendrika de Vriese[12].
Rodzaj z rodziny bromeliowatych Bromeliaceae, a w jej obrębie z plemienia Vrieseeae z podrodziny Tillandsioideae[14].
W tradycyjnym ujęciu jest to takson polifiletyczny[5] obejmujący ok. 265 gatunków[4]. Trwają prace taksonomiczne z wykorzystaniem markerów genetycznych nad klasyfikacją gatunków tu zaliczanych i spokrewnionych roślin z podrodziny Tillandsioideae, ponieważ same kryteria morfologiczne nie dostarczają jednoznacznych cech diagnostycznych dla wyodrębnienia poszczególnych linii rozwojowych tych roślin. W drugim dziesięcioleciu XXI wieku zaproponowano reklasyfikację rodzaju i wyodrębniono z niego pięć nowych rodzajów (Goudaea W.Till & Barfuss, Jagrantia Barfuss & W.Till, Lutheria Barfuss & W.Till, Zizkaea W.Till & Barfuss, Stigmatodon Leme, G.K.Br. i Barfuss). Wykorzystano przy tym jako cechę diagnostyczną zróżnicowanie budowy znamion słupka, co jednak jeszcze przed końcem tego dziesięciolecia zostało zakwestionowane, jako nie znajdujące potwierdzenia w analizie molekularnej. Zaproponowano podział rodzaju na dwie linie – jedną obejmującą brazylijskie gatunki Vriesea s.s. wraz z tymi zaliczonymi do Stigmatodon, i drugą – obejmującą gatunki wyodrębniane do rodzajów Cipuropsis, Mezobromelia, Josemania, Goudaea, Lutheria i Jagrantia. Wciąż jednak brak naukowego konsensusu w kwestii klasyfikacji tych roślin[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.