Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fragma[1] (łac. phragma, l. mn.: phragmata) – w wąskim znaczeniu jest to apodema występująca wewnątrz tułowia u większości przedstawicieli owadów uskrzydlonych. W szerokim sensie termin ten używany jest też do innych ściankowatych wyrostków wewnętrznych szkieletu bezkręgowców[2].
Fragmy to wewnętrzne wyrostki oskórka, powstające w wyniku rozbudowy grzebieni antekostalnych grzbietowych płytek (tegitów) tułowia[2]. Mają zwykle postać płytkowatą i służą za punkt przyczepu silnie rozbudowanych mięśni, zwłaszcza mięśni podłużnych grzbietu, biorących udział we wprawianiu skrzydeł w ruch[1][3]. Fragma położona między przedtułowiem i śródtułowiem to profragma (łac. prophragma). U muchówek fragma wytworzona przez antekostę śródplecza ma często zredukowany rozmiar, a nawet przybiera formę szczątkową i nosi nazwę prefragmy (łac. praephragma)[2]. Druga fragma położona między śródtułowiem a zatułowiem wykształca się z antekosty położonej zwykle na zatarczy śródtułowia (łac. mesopostnotum, mesophragmanotum). Zatarcza ta powstaje przez scalenie z tylną częścią śródplecza akrotergitu zaplecza. Fragmę tę nazywa się mezofragmą (łac. mesophragma), a u muchówek, u których to jest ona jedyną dobrze wykształconą fragmą, stosuje się dlań również nazwę postfragma (łac. postphragma)[2]. Zatułów również ma zwykle swoją zatarczę (łac. metapostnotum, metaphragmanotum), powstałą ze zrośnięcia tylnej części zaplecza z akrotergitem pierwszego tergum odwłoka. Antekosta tejże zatarczy formuje fragmę zwaną metafragmą (łac. metaphragma). Tej ostatniej fragmy brak jest zupełnie u np. muchówek, które to nie używają drugiej pary skrzydeł do aktywnego lotu[1][3][2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.