Europejska Nagroda Filmowa dla najlepszego reżysera

Europejska Nagroda Filmowa dla najlepszego reżysera (ang. European Film Award for Best Director) − nagroda przyznawana dla najlepszego reżysera kina europejskiego w ramach Europejskich Nagród Filmowych. Przyznawana jest przez członków Europejskiej Akademii Filmowej już od pierwszej edycji rozdania nagród w 1988 roku^[1]. W latach 1990–2000 nagrody nie przyznawano.

Najczęściej nagradzanym twórcą z trzema statuetkami na koncie jest Austriak Michael Haneke. Nagrodę dwukrotnie zdobyli: Hiszpan Pedro Almodóvar, Włoch Paolo Sorrentino, Polak Paweł Pawlikowski i Szwed Ruben Östlund. Najwięcej nominacji otrzymał Almodóvar (6), a następnie Sorrentino (4). Wyróżnienie to otrzymały do tej pory cztery kobiety-reżyserki, z których pierwszą była Dunka Susanne Bier (2011).

Spośród polskich reżyserów, poza dwukrotną wygraną Pawła Pawlikowskiego (2014, 2018), nagrodę zdobył również Roman Polański (2010). Nominowani byli też: Maciej Dejczer (1989), Małgorzata Szumowska (2015), dwukrotnie Agnieszka Holland (2020, 2023)^[2], Jan Komasa (2020) i Jerzy Skolimowski (2022)^[3].

Laureaci i nominowani

1988−1989

1988	1989
Wim Wenders − Niebo nad Berlinem Terence Davies − Dalekie głosy, spokojne życie Louis Malle − Do zobaczenia, chłopcy Manoel de Oliveira − Kanibale Siergiej Paradżanow − Aszik Kerib	Géza Bereményi − Eldorado Teo Angelopoulos − Pejzaż we mgle Maciej Dejczer − 300 mil do nieba Wasilij Piczuł − Mała Wiera Jim Sheridan − Moja lewa stopa

1990–1999

Nagrody w latach 1990–1999 przyznawane nie były. Laureatów wyłaniać zaczęto z powrotem wraz z rokiem 2001.

2000–2009

2000	2001
Nagrody nie przyznano	Jean-Pierre Jeunet − Amelia José Luis Garci − You’re the One Péter Gothár − Paszport Ermanno Olmi − Rzemiosło wojenne François Ozon − Pod piaskiem Éric Rohmer − Angielka i książę
2002	2003
Pedro Almodóvar − Porozmawiaj z nią Marco Bellocchio − Czas religii Andreas Dresen − Na półpiętrze Aki Kaurismäki − Człowiek bez przeszłości Mike Leigh − Wszystko albo nic Ken Loach − Słodka szesnastka Roman Polański − Pianista Aleksandr Sokurow − Rosyjska arka	Lars von Trier − Dogville Wolfgang Becker − Good bye, Lenin! Nuri Bilge Ceylan − Uzak Isabel Coixet − Moje życie beze mnie Marco Tullio Giordana − Nasze najlepsze lata Michael Winterbottom − Na tym świecie
2004	2005
Alejandro Amenábar − W stronę morza Fatih Akın − Głową w mur Pedro Almodóvar − Złe wychowanie Teo Angelopoulos − Trylogia: płacząca łąka Nimród Antal − Kontrolerzy Agnès Jaoui − Popatrz na mnie	Michael Haneke − Ukryte Susanne Bier − Bracia Roberto Faenza − W biały dzień Álex de la Iglesia − Zbrodnia ferpekcyjna Paweł Pawlikowski − Lato miłości Cristi Puiu − Śmierć pana Lăzărescu Wim Wenders − Nie wracaj w te strony
2006	2007
Pedro Almodóvar − Volver Susanne Bier − Tuż po weselu Emanuele Crialese − Złote wrota Florian Henckel von Donnersmarck − Życie na podsłuchu Ken Loach − Kontrolerzy Michael Winterbottom i Mat Whitecross − Droga do Guantánamo	Cristian Mungiu − 4 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni Fatih Akın − Na krawędzi nieba Roy Andersson − Do ciebie, człowieku Stephen Frears − Królowa Kevin Macdonald − Ostatni król Szkocji Giuseppe Tornatore − Nieznajoma
2008	2009
Matteo Garrone − Gomorra Laurent Cantet − Klasa Andreas Dresen − W siódmym niebie Ari Folman − Walc z Baszirem Steve McQueen − Głód Paolo Sorrentino − Boski	Michael Haneke − Biała wstążka Pedro Almodóvar − Przerwane objęcia Andrea Arnold − Fish Tank Jacques Audiard − Prorok Danny Boyle − Slumdog. Milioner z ulicy Lars von Trier − Antychryst

2010–2019

2010	2011
Roman Polański − Autor widmo Olivier Assayas − Carlos Semih Kaplanoğlu − Miód Samuel Maoz − Liban Paolo Virzì − Coś pięknego	Susanne Bier − W lepszym świecie Jean-Pierre i Luc Dardenne − Chłopiec na rowerze Aki Kaurismäki − Człowiek z Hawru Béla Tarr − Koń turyński Lars von Trier − Melancholia
2012	2013
Michael Haneke − Miłość Nuri Bilge Ceylan − Pewnego razu w Anatolii Steve McQueen − Wstyd Paolo i Vittorio Taviani − Cezar musi umrzeć Thomas Vinterberg − Polowanie	Paolo Sorrentino − Wielkie piękno Pablo Berger − Śnieżka Felix Van Groeningen − W kręgu miłości Abdellatif Kechiche − Życie Adeli François Ozon − U niej w domu Giuseppe Tornatore − Koneser
2014	2015
Paweł Pawlikowski − Ida Nuri Bilge Ceylan − Zimowy sen Steven Knight − Locke Ruben Östlund − Turysta Paolo Virzì − Kapitał ludzki Andriej Zwiagincew − Lewiatan	Paolo Sorrentino − Młodość Roy Andersson − Gołąb przysiadł na gałęzi i rozmyśla o istnieniu Jorgos Lantimos − Lobster Nanni Moretti − Moja matka Sebastian Schipper − Victoria Małgorzata Szumowska − Body/Ciało
2016	2017
Maren Ade − Toni Erdmann Pedro Almodóvar − Julieta Ken Loach − Ja, Daniel Blake Cristian Mungiu − Egzamin Paul Verhoeven − Elle	Ruben Östlund − The Square Ildikó Enyedi − Dusza i ciało Aki Kaurismäki − Po tamtej stronie Jorgos Lantimos − Zabicie świętego jelenia Andriej Zwiagincew − Niemiłość
2018	2019
Paweł Pawlikowski − Zimna wojna Ali Abbasi − Granica Matteo Garrone − Dogman Samuel Maoz − Fokstrot Alice Rohrwacher − Szczęśliwy Lazzaro	Jorgos Lantimos − Faworyta Pedro Almodóvar − Ból i blask Marco Bellocchio − Zdrajca Roman Polański − Oficer i szpieg Céline Sciamma − Portret kobiety w ogniu

2020–2029

2020	2021
Thomas Vinterberg − Na rauszu Agnieszka Holland − Szarlatan Jan Komasa − Boże Ciało Pietro Marcello − Martin Eden François Ozon − Lato ’85 Maria Sødahl − Nadzieja	Jasmila Žbanić − Aida Julia Ducournau − Titane Radu Jude − Niefortunny numerek lub szalone porno Paolo Sorrentino − To była ręka Boga Florian Zeller − Ojciec
2022	2023
Ruben Östlund − W trójkącie Ali Abbasi − Holy Spider Lukas Dhont − Blisko Alice Diop − Saint Omer Marie Kreutzer − W gorsecie Jerzy Skolimowski − IO	Justine Triet − Anatomia upadku Matteo Garrone − Ja, kapitan Jonathan Glazer − Strefa interesów Agnieszka Holland − Zielona granica Aki Kaurismäki – Opadające liście

Przypisy

1. EFA Night 1988. European Film Awards. [dostęp 2022-12-28]. (ang.).
2. Melanie Goodfellow: ‘Fallen Leaves’ & ‘The Zone Of Interest’ Top European Film Award Nominations In Main Categories. Deadline, 07.11.2023. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
3. Daria Porycka: „IO”, „Film balkonowy” i „Inni ludzie” z nominacjami do Europejskich Nagród Filmowych. Dzieje.pl, 08.11.2022. [dostęp 2022-12-28]. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna