Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eugeniusz Bendera (ur. 13 lub 14 marca 1906 w Czortkowie, zm. 7 lipca 1988 w Warszawie) – więzień obozu Auschwitz-Birkenau, szofer i mechanik, inicjator słynnej ucieczki z Auschwitz[1].
Urodził się w rodzinie Józefa i Michaliny z Chmielowców. Pracował jako szofer. W wieku 24 lat ożenił się 13 lipca 1930 r. w Przedborzu z 18-letnią przedborzanką Heleną Kularską (1912–1983), córką Romana i Aleksandry z Panków.
W czasie okupacji niemieckiej został aresztowany przez żandarmerię, a następnie osadzony 9 stycznia 1941 r. w obozie koncentracyjnym Auschwitz, gdzie otrzymał nr obozowy 8502. W okresie poprzedzającym ucieczkę pracował jako mechanik w warsztatach samochodowych SS na terenie obozu. W maju 1942 otrzymał poufną informację, że został umieszczony na liście więźniów skazanych na śmierć. Postanowiono go utrzymać przy życiu tylko do momentu ukończenia prowadzonych przez niego napraw[2]. Zdesperowany nakłonił do ucieczki Kazimierza Piechowskiego (harcerza z Tczewa, ur. 1919). Do ucieczki namówili również por. Stanisława Jastera (ur. 1 stycznia 1921) i Józefa Lemparta (ur. 19 września 1916). 20 czerwca 1942 r. Bendera wyprowadził z garażu SS samochód Steyr 220, uciekinierzy włamali się do SS-mańskich magazynów, przebrali się w mundury SS i uzbrojeni wyjechali przez bramę obozu. Ucieczkę ułatwiło opanowanie Piechowskiego i jego biegła znajomość języka niemieckiego, który przebrany w mundur oficera w niewybrednych słowach rozkazał wartownikowi podniesienie szlabanu. Jest to jedna z najbardziej brawurowych i spektakularnych ucieczek z KL Auschwitz w dziejach tego obozu. Została przedstawiona w fabularyzowanym dokumencie nakręconym przez BBC, w którym wystąpił także sam Piechowski.
Bendera po wojnie wrócił do Przedborza, gdzie pracował w swoim zawodzie. Po rozwodzie w 1959 r. wyprowadził się do Warszawy i tam zmarł 7 lipca 1988. Spoczął na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 12L rząd 7 grób 32). Jego syn Ryszard (ur. 1932) został lekarzem. Wnuczka Eugeniusza, Karolina Bendera (ur. 1975) jest reżyserem filmowym.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.