Dzwonkówka trująca (Entoloma sinuatum (Bull.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
dzwonkówka trująca |
Nazwa systematyczna | |
Entoloma sinuatum (Bull.) P. Kumm. Führ. Pilzk. (Zwickau): 23, 97 (1871) |
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1793 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus sinuatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer przenosząc go do rodzaju Entoloma[1].
Synonimów naukowych ma około 20. Niektóre z nich:[2]:
- Agaricus lividus Bull.
- Agaricus sinuatus Bull.
- Entoloma eulividum Noordel.
- Entoloma lividum (Bull.) Quél.
- Rhodophyllus lividus (Bull.) Quél.
- Rhodophyllus sinuatus (Bull.) Quél.
- Rhodophyllus sinuatus Singer
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był wcześniej jako wieruszka zatokowata[3]. Istnieje też wiele nazw regionalnych: wieruszka ciemna, bedłka trująca, bedłka sinawa, lub zatokowata, wieruszka sinawa, łęgot zaginany[4].
Morfologia
Średnica 5-20 cm. Jest jedwabiście błyszczący, białawy, lub szaroochrowy, dojrzały szarobrązowy, gładki, nagi, lekko włóknisty, lekko śluzowaty. Za młodu półkolisty, później wypukły, wreszcie płaski[5].
Najpierw białawe, potem kremowe, z wiekiem czerwonawe, średnio gęste, wycięte z ząbkiem. Są zatokowato przyrośnięte i stąd dawna nazwa gatunkowa tego grzyba[6].
Wysokość 5–12 cm, szerokość 1–3 cm, cylindryczny, za młodu pełny, potem gąbczasty, lekko bruzdowany i błyszczący. U nasady ma białą, filcowatą grzybnię[6].
Biały i błyszczący, nie zmieniający zabarwienia po przekrojeniu. Smak i zapach nieznaczny, mączno-ogórkowy[6].
Żółtaworóżowy. Zarodniki nieregularnie sześciograniaste, gładkie[7].
Występowanie i siedlisko
W Europie Środkowej gatunek niezbyt pospolity[6]. W Polsce również jest nieczęsty[8].
Pojawia się od końca maja do jesieni w lasach liściastych, zazwyczaj w grupach pod bukami i dębami. Spotykany jest głównie na terenach podgórskich i w górach aż po piętro alpejskie. Występuje także na mokrych łąkach, pastwiskach i przy drogach[5].
Znaczenie
Jest grzybem mikoryzowym[9]. Grzyb trujący, wywołujący zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Spożycie nawet niedużej ilości już po czasie 15 minut do 2 godzin powoduje bolesne wymioty, biegunkę i utratę sił. W większych dawkach może spowodować nawet zatrucie śmiertelne[4].
Gatunki podobne
Można tego grzyba pomylić z wieloma gatunkami grzybów, szczególnie z dzwonkówką gwiaździstozarodnikową (Entoloma conferendum), dzwonkówką tarczowatą (Entoloma clypeatum), wodnichą gładką (Hygrophorus penarius), czy lejkówką szarawą (Clitocybe nebularis)[10]. Dzwonkówka trująca różni od tych gatunków łososiowe zabarwienie blaszek, garb na kapeluszu u starszych okazów i różowawy wysyp zarodników. Niebezpieczne jest pomylenie z jadalną gęśnicą wiosenną (Calocybe gambosa), o co szczególnie łatwo w przypadku młodych okazów[6][10].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.