![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Blausen_0172_CarotidEndarterectomy.png/640px-Blausen_0172_CarotidEndarterectomy.png&w=640&q=50)
Endarterektomia
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Endarterektomia ang. Endarterectomy - zabieg chirurgiczny mający na celu usunięcie blaszki miażdżycowej ze ściany tętnicy zwężonej przez nagromadzone złogi po oddzieleniu blaszki od ściany tętnicy.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Blausen_0172_CarotidEndarterectomy.png/320px-Blausen_0172_CarotidEndarterectomy.png)
Zabieg został po raz pierwszy wykonany na tętnicy udowej powierzchownej w 1946 przez portugalskiego chirurga João Cid dos Santos na Uniwersytecie Lizbońskim, który w ten sposób rozpoczął skuteczne leczenie zwężeń naczyń obwodowych[1]. W 1951 Amerykanin E. J. Wylie wykonał ją w obrębie aorty brzusznej. Pierwszą udaną rekonstrukcję tętnicy szyjnej przeprowadzili Carrea, Molins i Murphy w Argentynie, jeszcze w tym samym roku[2].
Endarterektomia tętnicy szyjnej jest zalecana w celu zmniejszenia ryzyka udaru, gdy tętnica szyjna jest poważnie zwężona[3].
Endarterektomia wieńcowa polega na usunięciu złogów miażdżycowych ze ściany zablokowanych naczyń (wieńcowych) zaopatrujących mięsień sercowy. Koncepcja ta została po raz pierwszy wprowadzona przez Baileya w latach pięćdziesiątych XX w. przed pojawieniem się operacji pomostowania tętnic wieńcowych[4][5]. Jest ona stosowana do dziś jako uzupełnienie pomostowania tętnic wieńcowych w trudnych przypadkach uogólnionych zawapnień naczyń wieńcowych, kiedy przez usunięcie nagromadzonych blaszek miażdżycowych umożliwia się wykonanie bezpiecznych zespoleń[6].