Enantiornithes
wymarła grupa mezozoicznych ptaków należących do kladu Ornithothoraces / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Enantiornithes?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Enantiornithes (enantiornity[1][2][3][4], enancjornity[5], przeciwptaki[4]) – wymarła grupa mezozoicznych ptaków należących do kladu Ornithothoraces.
Enantiornithes | |||
Walker, 1981 | |||
Okres istnienia: 130–66 mln lat temu | |||
Holotyp Zhouornis hani | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
(bez rangi) | Pygostylia | ||
(bez rangi) | Ornithothoraces | ||
(bez rangi) | Enantiornithes | ||
|
Pierwszymi znanymi przedstawicielami grupy były późnokredowe gatunki: mongolski Gobipteryx minuta i meksykański Alexornis antecedens, opisane w latach 70. XX wieku. Pierwotnie oba gatunki były uznawane za przedstawicieli Neornithes: Gobipteryx został zaliczony przez Andrzeja Elżanowskiego (1974) do ptaków paleognatycznych[6], zaś Pierce Brodkorb (1976) uznał Alexornis za możliwego przodka kraskowych i dzięciołowych[7].
Grupę Enantiornithes wyróżnił w 1981 roku paleontolog Cyril Walker jako podgromadę, do której zaliczył skamieniałości ptaków odkrytych w osadach górnokredowej (mastrycht) formacji Lecho w Argentynie, w tym nazwany przez siebie nowy gatunek Enantiornis leali. W ocenie Walkera różnice w budowie szkieletu wykluczały zaliczenie ptaków z formacji Lecho do którejkolwiek z trzech pozostałych wyróżnianych przez autora podgromad ptaków (Archaeornithes – do której zaliczał Archaeopteryx, Odontornithes – do której zaliczał grupy Ichthyornithiformes i Hesperornithiformes – oraz Neornithes) i uzasadniały wyróżnienie dla nich odrębnej podgromady[8]. Larry Martin (1983) zaliczył do Enantiornithes rodzaje Gobipteryx i Alexornis[9], a późniejsi autorzy opisali szereg nowych gatunków, jak również przenieśli do Enantiornithes niektóre gatunki pierwotnie niezaliczane do tej grupy (Avisaurus archibaldi). Obecnie do Enantiornithes zaliczanych jest kilkadziesiąt gatunków ptaków żyjących we wczesnej i późnej kredzie (aż do wymierania kredowego), których skamieniałości odkryto na wszystkich kontynentach poza Antarktydą[10][11] (przedstawiciele grupy nie są też znani z kontynentalnej Afryki, kości prawdopodobnych przedstawicieli grupy odkryto natomiast na Madagaskarze[12]).
W ocenie Zygmunta Bocheńskiego (1999) do wyodrębnienia Enantiornithes musiało dojść najpóźniej w środkowej jurze, co oznaczałoby, że grupa ta jest starsza nawet od Archaeopteryx. Autor uzasadniał swój wniosek faktem występowania przedstawicieli grupy we wczesnej kredzie na obszarze zarówno dzisiejszej Europy, jak i Azji. W tym okresie oba kontynenty rozdzielało epikontynentalne Morze Turgajskie, które osiągało kilkaset kilometrów szerokości i którego w ocenie autora przedstawiciele Enantiornithes nie byliby w stanie pokonać lotem; konkluzja Bocheńskiego (1999) jest taka, że grupa musiała się wyodrębnić, gdy jeszcze istniało połączenie lądowe między obydwoma kontynentami, tj. najpóźniej w środkowej jurze[13]. Do tej pory nie odkryto jednak żadnych starszych niż kredowe skamieniałości przedstawicieli grupy.