Dziwonia synajska

Dziwonia synajska^[4] (Carpodacus synoicus) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae). Występuje na Bliskim Wschodzie^[5]. Nie jest zagrożony wyginięciem^[3].

Dziwonia synajska

Carpodacus synoicus[1]
(Temminck, 1825)
Samiec sfotografowany w Petrze (Jordania)
Samica sfotografowana w Petrze
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	łuszczakowate
Podrodzina	łuskacze
Plemię	Carpodacini
Rodzaj	Carpodacus
Gatunek	dziwonia synajska
Synonimy
Pyrrhula synoica Temminck, 1825[2] Carpodacus sinaiticus (Temminck, 1825)[2] Carpodacus synoicus synoicus (Temminck, 1825)[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski

Systematyka

Gatunek ten opisał w 1825 roku Coenraad Jacob Temminck, nadając mu nazwę Pyrrhula synoica. Do opisu dołączona była tablica barwna przedstawiająca samca i samicę. Jako miejsce typowe autor wskazał górę Synaj^[2][6].

Obecnie dziwonia synajska zaliczana jest do rodzaju Carpodacus^[4][7]. Jest to gatunek monotypowy^[7]. Dawniej bywał łączony w jeden gatunek z dziwonią bladą (Carpodacus stoliczkae)^[7].

Występowanie

Gniazduje w północno-wschodnim Egipcie (na półwyspie Synaj), Izraelu, Jordanii i północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej^[3][8].

Morfologia

Długość ciała wynosi 13–14,5 cm. Występuje dymorfizm płciowy^[5]. U samca czerwona lub czerwonofioletowa głowa ze srebrzystobiałym czołem; pierś, boki i kuper różowe. Reszta ciała szarobrązowa. Samice i młode szarobrązowe z białawym podbrzuszem^[5][8].

Ekologia

Dziwonia synajska zamieszkuje pustynie kamieniste, ruiny oraz uedy^[5][3]. Odżywia się nasionami i ziarnami. Gatunek osiadły, lokalnie wędrowny; przemieszcza się samotnie lub w małych stadach. Gniazda zakłada wśród skał^[5][8].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje dziwonię synajską za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, choć ptak ten opisywany jest jako rzadki, lokalnie pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny^[3].

Przypisy

1. Carpodacus synoicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. D. Lepage: Sinai Rosefinch Carpodacus synoicus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-06-25]. (ang.).
3. Carpodacus synoicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2023-06-24] (ang.).
4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Carpodacini Bonaparte, 1853 (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-06-25].
5. Lars Svensson: Przewodnik Collinsa - Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Multico, 2017, s. 388, 389. ISBN 978-83-7763-483-7.
6. C.J.C.J. Temminck C.J.C.J., Nouveau recueil de planches coloriées d'oiseaux, pour servir de suite et de complement aux planches enluminées de Buffon, livr.63 pl.375, Paryż 1825 (fr.). Brak numerów stron w książce
7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-06-25]. (ang.).
8. Sinai Rosefinch Carpodacus synoicus. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

Encyklopedie internetowe (takson):

• SNL: ørkenrosenfink

Identyfikatory zewnętrzne:

• GBIF: 2494495
• identyfikator iNaturalist: 367709
• ITIS: 559073
• NCBI: 1105357
• CoL: 5XDQZ