Dunbartonshire

Dunbartonshire (także Dumbartonshire^[a][1], Dunbarton lub Dumbarton^[2], gael. Siorrachd Dhùn Breatann^[3]) – hrabstwo historyczne w zachodniej Szkocji, z ośrodkiem administracyjnym w Dumbarton^[2].

Dunbartonshire

Siorrachd Dhùn Breatann

Widok w kierunku północnym poprzez rzekę Clyde, na miasto Dumbarton, jezioro Loch Lomond i Grampiany (w tle)
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Szkocja
Siedziba	Dumbarton
Powierzchnia	625 km²
Populacja (1951) • liczba ludności	164 269
Położenie na mapie Szkocji

Hrabstwo położone było nad zatoką Firth of Clyde (odnoga Morza Irlandzkiego), na północny zachód od Glasgow. Południową granicę hrabstwa wyznaczała rzeka Clyde. Północno-zachodnia część hrabstwa, położona pomiędzy zatoką Loch Long a jeziorem Loch Lomond, była górzysta (najwyższy szczyt – Ben Vorlich, 943 m n.p.m.). Część południowo-wschodnia – przeważająco nizinna, choć w jej obrębie znajdowało się także pasmo wzgórz Kilpatrick Hills. Do hrabstwa należała także eksklawa obejmująca obszar wokół miast Kirkintilloch i Cumbernauld, w dolinie rzeki Kelvin^[4][5]. Powierzchnia – 625 km² (0,8% terytorium Szkocji). Liczba ludności w 1887 roku – 75 333, w 1951 roku – 164 269 (3,2% całkowitej populacji Szkocji)^[4][6].

Pod koniec XIX wieku gospodarka hrabstwa opierała się na rolnictwie i przemyśle – szczególnie rozwinięte były farbiarstwo i bielenie tkanin, drukarstwo oraz przemysł stoczniowy nad rzeką Clyde^[4].

Hrabstwo zlikwidowane zostało w wyniku reformy administracyjnej w 1975 roku, włączone do nowo utworzonego regionu Strathclyde. Od 1996 roku terytorium hrabstwa znajduje się w granicach jednostek administracyjnych (council areas) West Dunbartonshire, East Dunbartonshire, Argyll and Bute i North Lanarkshire^[7].

Uwagi

1. Oba warianty pisowni (Dumbartonshire, Dunbartonshire) używane były zamiennie do początku XX wieku, kiedy to utrwalił się ten ostatni.

Przypisy

1. Dunbartonshire. Undiscovered Scotland. [dostęp 2021-12-19]. (ang.).
2. Dunbartonshire, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-12-19] (ang.).
3. Dunbartonshire. Ainmean-Àite na h-Alba. [dostęp 2021-12-19]. (ang.).
4. Dunbartonshire. A vision of Britain through time. [dostęp 2021-12-19]. (ang.).
5. Boundaries viewer. National Library of Scotland. [dostęp 2021-12-19]. (ang.).
6. 1951 Census: Scotland: County Report: Table 1. A vision of Britain through time. [dostęp 2021-12-19]. (ang.).
7. Old County of Dunbartonshire. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-12-19]. (ang.).

Encyklopedie internetowe (Hrabstwa Szkocji):

• Britannica: place/Dunbartonshire