Diecezja pomorska
średniowieczne biskupstwo / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Biskupstwo pomorskie zwane również wolińskim[1] – biskupstwo rzymskokatolickie z siedzibą w Wolinie utworzone bullą papieża Innocentego II 14 października 1140[2]. Biskupstwo podlegało bezpośrednio Stolicy Apostolskiej[3] .
Początki chrystianizacji Pomorza Zachodniego pochodzą jeszcze z czasów panowania Bolesława Chrobrego[2], który po utworzeniu diecezji kołobrzeskiej w roku 1000 liczył na dalsze rozszerzenie chrześcijaństwa na zachód[2]. Nadzieje te ze względu na powrót na Pomorze pogaństwa szybko się rozwiały[2], a biskupstwo kołobrzeskie zostało zlikwidowane[2].
Późniejsze próby chrystianizacji związane są z działalnością misyjną Ottona z Bambergu, zwanego Apostołem Pomorza[2]. W roku 1080 trafił on do Gniezna, a po powrocie do Niemiec otrzymał sakrę biskupią. Ponownie trafił do Gniezna w roku 1124, a stamtąd z misją chrystianizacyjną na Pomorze Zachodnie. Kolejną misję Otton prowadził od roku 1128[4], gdzie na chrześcijaństwo nawrócił mieszkańców wyłącznie dużych ośrodków rządzonych przez księcia Warcisława I z dynastii Gryfitów m.in. Szczecina, Wolina i Kamienia Pomorskiego[2]. W czasie swojej działalności misyjnej chrześcijaństwo poprzez chrzest przyjęła jedna piąta ludności Pomorza Zachodniego (około. 22 tys. pogan[1]), a w dwunastu miejscowościach zbudowano czternaście kościołów[2][4] (po dwa w Wolinie i Szczecinie[4]). Za jego przyczyną powstały placówki misyjne w Pyrzycach, Kamieniu, Wolinie, Szczecinie, Kołobrzegu, Białogardzie, Uznamie, Dyminie i Wołogoszczy[3] . Do dzisiaj w Cerkwicy, na Równinie Gryfickiej znajduje się kamienna studnia z XII wieku upamiętniająca chrystianizację Pomorza Zachodniego[5]. Po śmierci Ottona (1139), papież Innocenty II zdecydował się utworzyć osobne biskupstwo z siedzibą w Wolinie, a tamtejszy kościół podniesiono do rangi katedry[4]. W bulli nie określono granic nowego biskupstwa, ale użyto określenia Pomeranensem ecclesiam, co mogło oznaczać, że granice te są zbieżne z terytorium księstwa zachodniopomorskiego[4].
W latach 1170 i 1173 na Wolin najeżdżali Duńczycy, wskutek czego miasto uległo całkowitemu zniszczeniu. Przypuszczalnie z tego powodu biskup Konrad zdecydował się przenieść swoją siedzibę. Początkowo przebywał on na wyspie Uznam lub w Usedomie, następnie od 1175 roku siedzibą biskupstwa stał się Kamień Pomorski[3] . Formalne przeniesienie stolicy biskupiej nastąpiło na mocy bulli Ex iniuncta nobis a Deo papieża Klemensa III 25 lutego 1188 roku[6]. Od tej pory diecezja nazywana jest biskupstwem kamieńskim[3] .