Diageneza
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Diageneza (gr. δια „przez, na wskroś“ i γένεσις „powstawanie“) – zbiór procesów fizycznych i chemicznych działających na osad po jego depozycji ale przed jego ostateczną lityfikacją. Jako diagenetyczne postrzega się procesy które zachodzą przy względnie niskim ciśnieniu i niskiej temperaturze w przeciwieństwie do metamorfizmu które zachodzą przy względnie wyższym ciśnieniu i temperaturze[1]. Do procesów diagenetycznych możemy zaliczyć między innymi działanie roztworów, działanie mikroorganizmów oraz rekrystalizację.
Osad świeżo złożony jest luźny, miękki i zazwyczaj przesiąknięty wodą. Pod wpływem różnych czynników ulega przeobrażeniom chemicznym i fizycznym, które prowadzą do tego, że staje się on spoisty, twardy i prawie zupełnie pozbawiony wody. Procesy do tego prowadzące przebiegają w warunkach ciśnienia i temperatury, nieróżniących się lub niewiele różniących się od tych warunków, w jakich osad został złożony.
Procesy diagenetyczne rozpoczynają się bardzo wcześnie, najczęściej już w trakcie tworzenia się osadu, a trwać mogą bardzo długo, działając jeszcze wtedy, kiedy osad straci kontakt ze środowiskiem (morzem, jeziorem, pustynią itd.), w którym został utworzony.
- Osad odpowiednio głęboko pogrążony może dostać się w strefę znacznie podwyższonego ciśnienia i temperatury.
- Jeśli minerały skałotwórcze ulegają przeobrażeniom, to proces tych przeobrażeń nazywamy metamorfizmem.
- Wszystkie przeobrażenia fizyczne i chemiczne zachodzące w osadzie, które nie wytwarzają zmian metamorficznych nazywamy diagenezą. (J. Walther, 1894)
Rodzaje diagenez:
- diageneza halmyrolityczna – pod wpływem wody morskiej
- diageneza epigenetyczna – przemiany, zwłaszcza chemiczne, zachodzą jeszcze po stwardnieniu utworu
W procesie diagenezy główną rolę gra twardnienie koloidów, kompakcja osadów wywołana ciężarem gromadzących się osadów, cementacja i procesy rekrystalizacyjne polegające na rozpuszczeniu i strącaniu się związków chemicznych.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
