Dęba (gromada w powiecie tarnobrzeskim, 1954)

Dęba (alt. Dęba Osiedle^[1]) – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Dęba

gromada
1954–1954
Państwo	Polska
Województwo	rzeszowskie
Powiat	tarnobrzeski
Data powstania	5 października 1954
Data likwidacji	13 listopada 1954
Siedziba	Dęba
Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw 1
Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954) 27
brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954^[2] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973^[3], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972^[4][5].

Gromadę Dęba z siedzibą GRN w Dębie (od 1961 jako Nowa Dęba) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski^[4] – w powiecie tarnobrzeskim w woj. rzeszowskim na mocy uchwały nr 34/54 WRN w Rzeszowie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszło osiedle wraz z terenem zakładu przemysłowego z dotychczasowej gromady^[6] Dęba ze zniesionej gminy Dęba w tymże powiecie^[7][8]. Dla gromady^[9] ustalono 27 członków gromadzkiej rady narodowej^[1].

13 listopada 1954, po pięciu tygodniach, gromadę Dęba zniesiono w związku z nadaniem jej statusu osiedla^[10] (10 marca 1961 osiedlu zmieniono nazwę na Nowa Dęba^[11] a 31 grudnia 1961 nadano mu status miasta^[12]).

1 stycznia 1973 w powiecie tarnobrzeskim reaktywowano gminę Dęba z siedzibą we wsi Dęba^[13], w granicach nieco innych niż zniesiona w 1954 roku gmina Dęba. 9 grudnia 1973 przmianowano ją na Nowa Dęba z siedzibą w mieście Nowa Dęba. 1 sierpnia 1977 do Nowej Dęby włączono wsie Dęba i Poręby Dębskie^[14].

Uwaga: W 1954 roku w powiecie tarnobrzeskim powstały dwie odrębne jednostki wiejskie o nazwie gromada Dęba; drugą z nich była gromada Dęba z siedzibą w starej wsi Dęba, którą w następstwie utworzenia dwóch gromad podzielono na dwie odrębne wsie: "wiejską" i "osiedlową" (składadającą się z nowo wybudowanego osiedla Dęba). Wieś osiedlowa była już w założeniach reformy z 1954 predestynowana na awans do formalnego statusu osiedla, do czego doszło już w listopadzie tego samego roku.

Przypisy

1. Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Tarnobrzegu (punkt 19) z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 34)
2. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
3. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
4. Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956. Brak numerów stron w książce
5. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959. Brak numerów stron w książce
6. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
7. Obwieszczenie Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 czerwca 1955 r. Dotyczące sprostowania brzmienia uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie Nr 34/54 z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu tarnobrzeskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 sierpnia 1955 r., Nr. 7, Poz. 38)
8. Uchwała Nr 34/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu tarnobrzeskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
9. Zapisano jako Dęba Osiedle
10. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 253
11. M.P. z 1961 r. nr 22, poz. 106
12. Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 249
13. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)
14. Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103