Cypryśnik (Taxodium Rich.) – rodzaj drzew iglastych z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Obejmuje dwa gatunki występujące w południowo-wschodniej części USA oraz w Meksyku i Gwatemali[5]. Zasiedlają siedliska podmokłe i wilgotne, przy czym rosnąc w miejscach z wysokim poziomem wody zwykle wytwarzają pneumatofory. Do tego rodzaju należy tzw. drzewo z Tule o największym obwodzie wśród współczesnych drzew na Ziemi[5].
 Cypryśnik błotny | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
cypryśnik | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Taxodium Rich. Ann. Mus. Natl. Hist. Nat. 16: 298. 1810[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
T. distichum (L.) L. C. Richard[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Morfologia
- Pokrój
- Drzewa osiągające do 43 m wysokości (T. huegelii) i 3 m średnicy pnia[6]. Rosnąc w pobliżu wody lub w wodzie wytwarzają pneumatofory wyrastające z korzeni nad powierzchnię gruntu lub wody do wysokości 1 m[5]. Konary są wzniesione lub rozpostarte z końcowymi odcinkami pędów rozgałęzionymi skrętolegle i odpadającymi. Pączki są drobne i kuliste[6].
- Liście
- Skrętoległe, ale częściej ułożone w dwóch rzędach, spłaszczone, równowąskie. Osiągają od kilku do 17 mm długości. Jesienią brązowieją i odpadają[6].
- Organy generatywne
- Kwiaty męskie skupione są w długie, wiechowate strobile wyrastające na końcach pędów dwuletnich[6]. Zawierają po 10-20 sporofili, na których znajduje się od 2 do 10 woreczków pyłkowych[4]. Strobile żeńskie wyrastają zwieszając się także na końcach pędów dwuletnich. Kuliste, drewniejące szyszki dojrzewają w ciągu jednego roku, otwierają się i szybko opadają. Zawierają po 5–10 łusek nasiennych, na których rozwijają się po dwa nasiona[6][4]. Szyszki osiągają od 1,5 do 4 cm długości[5].
- Nasiona
- Twarde i trójkanciaste. Na brzegach z trzema grubymi, wąskimi i równymi skrzydełkami[6].
Systematyka
- Wykaz gatunków[7]
- cypryśnik błotny (Taxodium distichum)
- cypryśnik meksykański (Taxodium huegelii C.Lawson, syn. Taxodium mucronatum Ten.)
W niektórych ujęciach wyróżniany jest jeszcze cypryśnik wzniesiony (Taxodium ascendens Brongn.) uznawany w bazach taksonomicznych za odmianę cypryśnika błotnego Taxodium distichum var. imbricatum (Nutt.) Croom[7]. O zasadności wyodrębniania tego taksonu w randze gatunku świadczy według niektórych źródeł niezdolność do krzyżowania się z odmianą typową Taxodium distichum var. distichum[8].
Zastosowanie
Drzewa są uprawiane. Cypryśnik meksykański bywa sadzony w USA[8]. Cypryśnik błotny znosi klimat chłodniejszy i uprawiany jest jako roślina ozdobna także w Europie Środkowej[9]. W obszarach naturalnego występowania cypryśniki pozyskiwane są jako źródło drewna[4].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
