![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Gonarthrose-Knorpelaufbrauch.jpg/640px-Gonarthrose-Knorpelaufbrauch.jpg&w=640&q=50)
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Choroba zwyrodnieniowa stawów, osteoartroza (łac. arthrosis deformans, osteoarthrosis, osteoarthritis) – choroba będąca wynikiem zdarzeń biologicznych lub mechanicznych, które zaburzają powiązane z sobą procesy degradacji i syntezy chrząstki stawowej, zarówno w chondrocytach, macierzy pozakomórkowej, jak i w warstwie podchrzęstnej kości. Towarzyszy jej powstanie wyrośli kostnych (osteofitów), proces zapalny w obrębie błony maziowej oraz tkanek okołostawowych. Choroba klinicznie objawia się bólem stawów i ograniczeniem ich funkcji ruchowej, natomiast radiologicznie można stwierdzić szerokie spektrum objawów.
arthrosis deformans, osteoarthrosis, osteoarthritis | |
![]() Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego stawu kolanowego wykazuje zmiany zwyrodnieniowe tego stawu |
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Valgus.jpg/640px-Valgus.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Damaged_cartilage_Danish_sow.png/640px-Damaged_cartilage_Danish_sow.png)
a. erozję chrząstki
b. zmiany nadżerkowe chrząstki
c. procesy naprawcze chrząstki
d. osteofit kości łokciowej
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Primary_osteoarthrosis_%283%29_at_knee_joint.jpg/320px-Primary_osteoarthrosis_%283%29_at_knee_joint.jpg)
Choroba została opisana dopiero na początku XX wieku. Pierwszy opis choroby podał w 1907 roku Archibald Garrod. Podana powyżej definicja choroby pochodzi z 1988[1]. Szacuje się, że w Polsce na chorobę zwyrodnieniową stawów cierpi około 2 milionów osób[2], choć niektóre dane mówią o 17% społeczeństwa[3]; jest też najczęstszą przyczyną orzekania o inwalidztwie[4]. Choroba zwyrodnieniowa stawów należy do grupy 10 chorób powodujących najcięższe kalectwo na świecie[5]. Uważa się, że choroba dotyczy 25–30% osób w wieku 45–64 lat, 60% starszych niż 65 lat i więcej niż 80% osób w wieku powyżej 75 lat[6]. Objawy spowodowane przez te zmiany występują u około 18% kobiet i 10% mężczyzn[5]. Spośród tych chorych u około 80% dochodzi do znacznego ograniczenia ruchomości stawów, a u 25% do kalectwa[5]. Choroba została podzielona na[7]:
- pierwotną, o nieznanej przyczynie (idiopatyczną)
- wtórną, wywołaną miejscowymi uszkodzeniami struktury, nieprawidłowościami budowy stawu lub chorobami ogólnoustrojowymi.