Centralny Urząd Planowania – jednostka organizacyjna rządu istniejąca w latach 1988–1996, która była kolegialnym organem Rady Ministrów w sprawach planowania społeczno-gospodarczego oraz planu zagospodarowania przestrzennego kraju i planów regionalnych. Powstał na podstawie ustawy z 23 grudnia 1988 r. o utworzeniu Centralnego Urzędu Planowania i zastąpił Komisję Planowania przy Radzie Ministrów[1]. Zniesiony na podstawie ustawy z 1996 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej zlikwidowano Centralny Urząd Planowania[2].
Do zakresu działania Urzędu należało:
- opracowywanie projektów długookresowych programów działań gospodarczych państwa,
- opracowywanie wspólnie z Ministrem Finansów oraz zainteresowanymi ministrami – opracowywanie projektów rocznych założeń polityki społeczno-gospodarczej, które po uchwaleniu przez Radę Ministrów stanowią podstawę do prac nad projektem budżetu państwa,
- koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju,
- zasad polityki regionalnej państwa,
- sporządzanie okresowych analiz realizacji programów.
- sporządzanie analiz sytuacji społeczno-gospodarczej kraju oraz prowadzenie studiów dotyczących podstawowych problemów społeczno-gospodarczych kraju i regionów,
- opracowywanie krótko-, średnio- i długookresowych prognoz gospodarczych,
- opracowywanie założeń polityki inwestycyjnej ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji realizowanych z udziałem środków budżetu państwa,
- sporządzanie analiz i ocen zasobów pracy i zasobów materialnych w gospodarce,
- sporządzanie analiz i ocen funkcjonujących w gospodarce mechanizmów rynkowych i rozwiązań systemowych,
- prowadzenie studiów i analiz w zakresie współpracy gospodarczej z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,
- inicjowanie i organizowanie prac związanych z projektowaniem założeń polityki gospodarczo-obronnej oraz wykonywanie innych zadań o charakterze obronnym, określonych w odrębnych przepisach,
- koordynowanie zadań w zakresie rezerw państwowych, realizowanych przez właściwe organy państwowe,
- wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.
Zakres zadań
Urzędem kierował Minister-Kierownik Urzędu i realizował poniższe zadania:
- ustalał w porozumieniu z Ministrem Finansów oraz zainteresowanymi ministrami, zasady opracowywania projektów rocznych założeń polityki społeczno-gospodarczej,
- współdziałał z właściwymi naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej w zakresie przygotowywania projektów założeń,
- współdziałał z wojewodami w zakresie polityki regionalnej państwa,
- wspomagał gminy i ich związki w opracowywaniu programów społeczno-gospodarczych, udostępniając im niezbędne informacje i udzielając pomocy metodycznej[1].
Ministrowie-Kierownicy CUP
Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej. Dz.U. z 1996 r. nr 106, poz. 497.
DorotaD. Macieja DorotaD., JarosławJ. Knap JarosławJ., ViolettaV. Krasnowska ViolettaV., Superkoalicja [online], Wprost, 7 stycznia 2001 [dostęp 2023-01-23] (pol.).